FASIL 80 – Kalay ve kalaydan eşya

FASIL 80

KALAY VE KALAYDAN EŞYA

Fasıl Notları.

• Bu Fasılda geçen tabirler aşağıda tanımlanmıştır:
• Çubuklar

Bunlar enine kesitleri, bütün uzunlukları boyunca daire, oval, kare, dikdörtgen, ikizkenar üçgen veya düzgün konveks çokgen şeklinde ve aynı olan (karşılıklı iki kenarı konveks eğri, diğer iki kenarı düz, eşit uzunlukta ve paralel olan “yassılaştırılmış daireler” ve “şekli değiştirilmiş dikdörtgenler” dahil); haddeleme, ekstrüzyon, çekme veya dövme suretiyle elde edilmiş, rulo halinde olmayan içi dolu ürünlerdir. Enine kesiti, kare, dikdörtgen, üçgen veya çokgen şeklinde olan ürünlerin köşeleri bütün uzunlukları boyunca yuvarlatılmış olabilir. Enine kesiti dikdörtgen şeklinde (“şekli değiştirilmiş dikdörtgenler” dahil) olan ürünlerin kalınlığı, genişliğinin onda birini geçer. Bu tanıma aynı boyut ve şekillerde olup imalattan sonra basit bir yüzey temizleme ve kenar düzeltme işleminden daha ileri bir işleme tabi tutulmuş, döküm ve sinterleme ile imal edilmiş ürünler de dahildir. Ancak bu işlem sonucunda elde edilen ürünler, diğer pozisyonlara giren eşya veya ürün niteliğini kazanmamış olmalıdır.

• Profiller

Bunlar, çubuk, tel, sac, şerit, yaprak, ince ve kalın boru tanımlarından herhangi birine uymayan, enine kesitleri bütün uzunlukları boyunca aynı olan, haddeleme, ekstrüzyon, çekme, dövme veya şekil verme suretiyle elde edilmiş rulo halinde veya rulo halinde olmayan ürünlerdir. Bu tanıma aynı şekillerde olup, imalattan sonra basit bir yüzey temizleme veya kenar düzeltme işleminden daha ileri bir işleme tabi tutulmuş döküm veya sinterleme ile imal edilmiş ürünler de dahildir. Ancak bu işlem sonucunda elde edilen ürünler, diğer pozisyonlara giren eşya veya ürün niteliğini kazanmamış olmalıdırlar.

• Teller

Enine kesitleri, bütün uzunlukları boyunca daire, oval, kare, dikdörtgen, ikizkenar üçgen veya düzgün konveks çokgen şekilde ve aynı olan (karşılıklı iki kenarı konveks eğri, diğer iki kenarı düz, eşit uzunlukta ve paralel olan “yassılaştırılmış daireler” ve “şekli değiştirilmiş dikdörtgenler” dahil) haddeleme, ekstrüzyon veya çekme suretiyle elde edilmiş rulo halinde içi dolu ürünlerdir. Enine kesitleri, kare, dikdörtgen, üçgen veya çokgen şeklinde olan ürünlerin köşeleri bütün uzunlukları boyunca yuvarlatılmış olabilir. Enine kesitleri dikdörtgen şeklinde (“şekli değiştirilmiş dikdörtgenler” dahil) olan ürünlerin kalınlığı, genişliğinin onda birini geçer.

• Levhalar, saclar, şeritler ve yapraklar

Bunlar, enine kesitleri dikdörtgen (kare hariç), köşeleri yuvarlatılmış olsun olmasın (karşılıklı iki kenarı eğri ve diğer iki kenarı düz, eşit uzunlukta ve paralel olan “şekli değiştirilmiş dikdörtgenler” dahil) her yeri aynı kalınlıkta rulo halinde veya rulo halinde olmayan yassı ürünlerdir (80.01 pozisyonundaki işlenmemiş ürünler hariç). Bu ürünler:
–  Kalınlıkları genişliklerinin onda birini geçmeyen, kare veya dikdörtgen şeklinde
– Boyutları ne olursa olsun, diğer pozisyonlara giren eşya veya ürün niteliğini kazanmamış olmaları şartıyla, kare veya dikdörtgenden başka şekilde bulunurlar.

• İnce ve kalın borular

Bunlar; bütün uzunlukları boyunca sadece bir adet kapalı boşluğu olan, enine kesitleri daire, oval, dikdörtgen (kare dahil), ikizkenar üçgen veya düzgün konveks çokgen şeklinde, et kalınlıkları ve enine kesitleri bütün uzunlukları boyunca aynı olan, rulo halinde veya rulo halinde olmayan içi boş ürünlerdir. Enine kesitleri dikdörtgen (kare dahil), ikizkenar üçgen, düzgün konveks çokgen şeklinde olup, bütün uzunlukları boyunca yuvarlatılmış köşeleri bulunabilen ürünler, iç ve dış enine kesitleri birleşik merkezli, aynı şekil ve aynı kullanıma mahsus olmaları şartıyla ince ve kalın boru sayılırlar. Enine kesitleri yukarıda belirtilen şekillerde olan ince ve kalın borular, parlatılmış, kaplanmış, diş açılmış, çekiçle dövülerek şekil verilmiş, genişletilmiş, konik şekilde olabileceği gibi, flanş, bilezik veya halka ile donatılmış olabilir.
 
Altpozisyon notları.

• Bu Fasılda geçen tabirler aşağıda tanımlanmıştır:
• Alaşımsız kalay

Ağırlık itibariyle içinde bulunan bizmut veya bakır oranı aşağıdaki tabloda belirtilen oranlardan az olmak şartıyla ağırlık itibariyle en az % 99 kalay içeren metaldir.
TABLO – Diğer Elementler

• Kalay alaşımları.
• Ağırlık itibariyle diğer elementlerin toplam oranı %1’i geçen; veya
• Ağırlık itibariyle içinde bulunan bizmut veya bakır oranı yukarıdaki tabloda belirtilen oranlara eşit veya bu oranlardan fazla olması şartıyla, içinde bulunan bakır oranı ağırlık itibariyle diğer elementlerin her birinden fazla olan metalik maddelerdir.

GENEL AÇIKLAMALAR
Bu fasıl kalay ve kalay alaşımlarını ve bunlardan mamul bazı eşyayı kapsar.
Ticari olarak kalay 26.09 pozisyonunda yer alan kasiterit (kalay bioksit cevherinden elde edilir; bu cevher tabiatta ya maden damarı veya alüvyonlu topraklarda bulunabilir.
Kalay elde etmede başlıca safhalar şunlardır:

• Cevherin yıkanarak veya ufalanarak ve flotasyona tabi tutularak zenginleştirilmesi (konsantre edilmesi).
• Kükürt, arsenik, bakır, kurşun; demir ve tungsten gibi saflığı bozucu maddelerin giderilmesi. Bu ya kavurma işlemiyle okside edilmesi veya manyetik ayırmayla ya da asitlerle veya diğer çözücülerle işleme tabi tutulması suretiyle yapılır.
• Saflaştırılmış kalay oksidin kok ile indirgenerek ham kalay haline getirilmesi (redüksiyonu).
• Ham kalayın çeşitli işlemlerle arıtılarak hemen hemen tamamıyla saf hale getirilmesi.

Ayrıca hurda tenekelerin klor ile işleme tabi tutulması veya elektrolitik işlemlere tabi tutulması veya kalay döküntü ve hurdalarının yeniden eritilmesiyle de kalay elde edilmekte ve böylece elde edilen kalaylar dahi büyük ölçüde saf olabilmektedir.
Saf kalay, gümüş-beyazı renginde ve çok parlaktır. Fazla yumuşak değildir, fakat dövülmeye ve haddelenmeye uygundur, kolayca erir ve yumuşak olmakla beraber kurşundan daha serttir. Kalay kolayca döküm yapılabilir, haddelenebilir, dövülebilir veya kalıptan çekilebilir.
Kalay atmosferik korozyona karşı dirençlidir fakat konsantre edilmiş asitlerin etkisine maruz bulunmaktadır.
Kalay başlıca, diğer adi metallerin özellikle demir veya çeliğin kalaylanmasında (örneğin özellikle konserve sanayiine mahsus ambalaj tenekelerinin imalinde), alaşımların imalinde (bronz vb.), saf halde veya alaşım halinde kalay alet ve cihazlarının imalinde, gıda sanayiine ait tüpler ve borularda, imbik başlıkları, soğutucu cihazlar, sanayii tipi depolar, sarnıçlar vb.; çubuk, tel, vb. şekillerde lehimler, süs ve sofra eşyası (örneğin; kalay-kurşun alaşımından kaplar); oyuncaklar; org boruları, vb. imalinde kullanılır. Kalay yumuşak tüpler veya kalay yapraklar halinde de kullanılır.

1. Bölümün 5 No.lu Not hükümleri gereğince (Bu bölümün Genel Açıklama Notuna bakınız) bu Fasılda yer alabilecek kalay alaşımlarının başlıcaları şunlardır:

• Kalay kurşun alaşımları. Bunlar, kalay esaslı yumuşak lehimlerde; kap kacak yapımında, oyuncak imalinde; bazı hacim ölçekleri imalinde kullanılır.
• Kalay-antimon alaşımları. Genellikle içinde bakır bulunan bu alaşımları (örneğin Britannia metali) sofra eşyası, rulman yatakları, vb. imalinde kullanılır.
• Kalay-kurşun-antimon alaşımları. Bazen içinde bakır bulunan bu alaşımlar (örneğin, kalay esaslı antifriksiyon metaller) döküm yöntemiyle imalatta (özellikle rulman yataklarında) ve sargı olarak (packing) kullanılır.
• Kalay-kadmiyum alaşımları. Bazen içinde çinko bulunan alaşımlar antifriksiyon metalleri olarak kullanılır.

Bu Fasıl aşağıdakileri kapsar;
(A)   İşlenmemiş kalay ve kalay döküntü ve hurdaları (80.01 ve 80.02 pozisyonları).
(B)  80.01 pozisyonunda yer alan işlenmemiş kalayın genellikle haddelenmesi veya kalıptan çekilmesi işlemleriyle elde edilen ürünler (80.03 ve 80.07 pozisyonları); kalay tozları ve pulları (80.07 pozisyonu).
(C)  Kalaydan ince ve kalın borular ve teferruatları ile 80.07 pozisyonunda yer alan kalaydan diğer eşya. 80.07 pozisyonu, 82 veya 83 üncü Fasıllara dahil olmayan ve tarifenin diğer fasıllarında da daha belirli bir şekilde yer almamış bulunan veya XV. Bölümün 1 No.lu notu kapsamında olmayan kalaydan mamul bilimum eşyayı kapsayan bir pozisyondur.
Kalaydan mamul eşyalar ve ürünler metal görünümünü ve niteliklerini geliştirmek bakımından çeşitli işlemlere tabi tutulmuş olabilir. Bu işlemler, genellikle 72. Faslın Genel Açıklama Notunun sonunda belirtilen türden işlemler olup eşyanın tarifedeki yerinin belirlenmesini etkilemez.
Karma eşyanın tarifedeki yerinin belirlenmesine ilişkin esaslar, XV. Bölümün Genel Açıklama Notunda belirtilmiştir.
 
80.01 –       İŞLENMEMİŞ KALAY
8001.10 – Alaşımsız kalay
8001.20 – Kalay alaşımları
Bu pozisyon bloklar, külçeler, kütükler, pikler, çubuklar, veya benzeri biçimlerde işlenmemiş kalayı ve kalaydan kırıntılar, granüller ve benzeri ürünleri kapsar. Bu pozisyonda yer alan ürünlerin, büyük bir çoğunluğu kalay kaplamada, haddelemede veya kalıptan çekme işlemlerinde, alaşımların imalinde veya döküm suretiyle kalaydan şekil verilmiş eşya imalinde kullanılmaktadır.
Kalay tozları ve pulları bu pozisyon haricindedir (80.07 pozisyonu).
 
80.02 –      KALAY DÖKÜNTÜ VE HURDALARI
72.04 pozisyonunun Açıklama Notundaki döküntü ve hurdalara ait hükümler gerekli değişiklikler yapılarak bu pozisyon için de uygulanır.
Aşağıdakiler bu pozisyon haricindedir:

• Kalay imalinden meydana gelen cüruf, kül ve artıklar (20 pozisyonu).
• Külçeler ve kalay döküntü ve hurdalarının yeniden eritilmesiyle elde edilen benzeri işlenmemiş döküm formları (01 pozisyonu).

80.03 –      KALAYDAN ÇUBUKLAR, PROFİLLER VE TELLER
Bu Faslın 1 (a), 1 (b) ve 1 (c) notlarında tarif edilen bu ürünler, bakırdan mamul benzeri eşyaya karşılık gelmekte ve dolayısıyla 74.07 veya 74.08 pozisyonlarının Açıklama Notlarındaki hükümler, gerekli değişiklikler yapılarak, bu pozisyon için de geçerlidir.
Bu pozisyon, uzunluğuna kesilmiş olsun olmasın, kalay esaslı kaynak çubuklarını da (genellikle kalıptan çekme suretiyle elde edilir) kapsar. Şu şartla ki bunların üzeri eritici bir madde ile kaplanmış olmamalıdır. Kaplanmış olanlar ise bu pozisyon haricindedir (83.11 pozisyonu).
Döküm çubukları da (bunlar, örneğin; haddeleme, çekme veya şekil verilmiş eşyalar halinde yeniden döküm için kullanıma mahsustur) yine bu pozisyon haricindedir (80.01 pozisyonu).
[80.04]  
[80.05]
[80.06]
 
80.07 –      KALAYDAN DİĞER EŞYA
Bu pozisyon, bu Faslın bundan önceki pozisyonlarına veya 82nci veya 83üncü fasıllara dahil bulunan veya tarifenin diğer fasıllarında daha belirli bir şekilde yer almış olan ya da XV. Bölümün 1 No.lu notu kapsamına giren eşya haricinde kalan, kalaydan mamul bilimum eşyayı içine almaktadır.
Bu pozisyonda yer alan eşya arasında özellikle aşağıdakiler sayılabilir:

• Fıçılar, depolar, tekneler ve diğer kaplar (mekanik veya termik tertibatla donatılmamış).
• Diş macunu, boyalar veya diğer ürünlerin ambalajlanmasında kullanılan yumuşak tüpler.
• Ev işlerinde kullanılan eşya ve sofra eşyası (genellikle kalay ve kurşun alaşımından mamul kap türünden), güğümler, fıçılar, kupalar, kadehler, sifon başları, bira kadehleri için kapaklar ve bunun gibi.
• Hacim ölçekleri.
• Elektro kaplama anotları (75.08 pozisyonunun Açıklama Notunun (A) bendine bakınız).
• Kalay tozları ( XV. Bölümün 8(b) no lu notuna bakınız.) ve pulları
• Kalayla kaplı levhalar, saclar ve şeritler; kalay yaprakları(matbu veya kağıtla, mukavvayla, plastiklerle veya benzeri destek maddeleriyle destekleniyor olsun olmasın ). Bunlar fasıl notu 1(d) de tanımlanmıştır.
• Fasıl notu 1(e) de tanımlanan kalaydan ince ve kalın borular ve ince veya kalın boru teferruatları(örneğin rakorlar, dirsekler, manşonlar) (03 pozisyonundaki içi boş kesitler haricinde kalan), 84.81 pozisyonundaki çeşme, musluk, valf vb. teferruatlar ve Bölüm XVI’daki makinaların aksam ve parçaları gibi özel tanınabilir eşyaları oluşturan ince ve kalın borular) Bu eşyalar 73.04 ila 73.07 pozisyonlarının Açıklama Notlarında atıfta bulunulan demir ve çelikten eşyalara karşı gelmektedir.