GenelgelerGümrük Genelgeleri

İhrakiye – Kumanya teslimleri (Genelge 2013/36)

İhrakiye Teslimleri (Genelge 2024/3)

T.C.

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI

Gümrükler Genel Müdürlüğü

Sayı: 52707093-10.06.01                2024/3 Sayılı Genelge ile yürürlükten kaldırıldı.

Konu: İhrakiye-kumanya teslimleri

4458 sayılı Gümrük Kanununun 176 ncı maddesi hükümleri çerçevesinde deniz ve hava taşıtlarına yapılacak yağ, yakıt ve kumanya teslimlerinde aşağıda belirtilen hususlar da göz önünde bulundurulacaktır.
1. Ülkemiz kara sularında ve/veya kara sulan bitişiğinde deniz vasıtalarına veya hava meydanlarında yerli ve yabancı uçaklara vergili veya vergisiz sağlanan ve ihrakiye olarak tanımlanan akaryakıt ve madeni yağın, bahse konu deniz ve hava vasıtalarına teslimine yönelik faaliyet ile iştigal edecek olan kişilerin (gerçek veya tüzel), bu kapsamda yapacakları faaliyetin konusuna göre Enerji Piyasası Düzenleme Kurumundan lisans almaları gerekmektedir.
2.4458 sayılı Gümrük Kanununun 176 ncı maddesinin ikinci fıkrasına göre ihracat sayılarak KDV istisnasından yararlanan, ancak sarf edilmeden geri getirilen kumanya ve yakıtların, gümrük vergilerinden muafen serbest dolaşıma girebilmesi için ihracat nedeniyle yararlanılan hak ve menfaatlerin iade edildiğini gösterir belgenin beyannameye eklenmesi ve söz konusu istisnadan yararlanan eşya akaryakıt ise Özel Tüketim Vergisinin de tahsil edilmesi gerekmektedir.
3. Türk bayraklı hava taşıtlarının birbirini takip eden dış sefer ve iç sefer yapmaları sonucunda oluşan çeşitli durumlarda ortaya çıkabilecek tereddütlerin giderilmesinin teminen uygulamanın, aşağıda verilen örneklerde olduğu gibi yapılması gerekmektedir.
Örnek 1: Yurtdışından (örneğin, Paris) hareketle Türkiye’deki bir limana (örneğin, Van) gelip tüm yükünü boşaltan bir uçağın buradan Türkiye’deki bir başka limana (örneğin, Ankara) ihraç yükü almak üzere kısmen ihraç yükü almış olarak veya boş olarak yaptığı sefer dış seferin devamı sayılır. Bu durumda (Van-Ankara arasında) vergisiz yakıt kullanılacaktır.
Örnek 2: Yurtdışından (örneğin, Paris) hareketle Türkiye’deki bir limana (örneğin, Van) gelip tüm yükünü boşaltan bir uçağın buradan iç hat yük ya da yolcusu alıp bir başka Türk limanına (örneğin, Ankara) yaptığı sefer doğal olarak iç seferdir. Keza, bir iç seferden sonra ihraç yükü almak üzere boş olarak yapılan sefer ne iç seferin öncesindeki dış seferin devamı sayılacak, ne de yeni bir dış sefer olarak kabul edilecektir. Dolayısıyla bu durumlarda (Van-Ankara arasında) vergili yakıt kullanımı söz konusudur.
Örnek 3: İkinci örnekte konu edilen türde bir iç seferden sonra (Van-Ankara arasında) bir başka Türk limanına (örneğin, İstanbul) ihraç yükü almak üzere kısmen ihraç yükü almış olarak yapılan sefer (gidilecek Türk limanında boşaltmak üzere dahili hiçbir yük taşınmamak kaydıyla) dış seferdir. Bu durumda (Ankara-İstanbul arasında) vergisiz yakıt kullanılması mümkün bulunmaktadır.
Örnek 4: Yurtdışından (örneğin, Frankfurt) hareketle bir Türk limanına (örneğin, İzmir) gelen ve yükünün bir kısmını burada boşaltarak hiç dahili yük almadan bir başka Türk limanına (örneğin, Antalya) yükün kalan kısmını boşaltmak üzere sefer yapılması da dış sefer kapsamındadır. Bu durumda (İzmir-Antalya arasında) vergisiz yakıt kullanılması mümkündür.
Örnek 5: Yurtdışından (örneğin, Frankfurt) hareketle bir Türk limanına (örneğin, İzmir) gelen ve yükünün bir kısmını veya tamamını boşaltsın/boşaltmasın, buradan dahili yük alarak bir başka Türk limanına (örneğin, Antalya) hareket edilmesi durumunda ise, dahili yük almış olan taşıtın dış seferde sayılması mümkün bulunmamaktadır. Dolayısıyla, bu durumda (İzmir-Antalya arasında) vergili yakıt kullanılacaktır.
Diğer yandan, Türk bayraklı hava taşıtlarının hareket limanı ile yolcu ve yük almak üzere uğradığı havalimanı arasında tükettiği serbest dolaşıma girmemiş yakıttan gümrük vergileri aranmaması gerekmektedir.
Ayrıca, yurtdışından dönerek iç hat sefere devam edecek uçaklardaki yakıt için vergi tahakkuku yapılırken, mükerrer vergilendirmenin önlenmesini teminen, uluslararası yükümlülükler ve uçuş emniyeti açısından bulunması zorunlu olan ve daha önce serbest dolaşıma sokulmuş olan, küçük gövdeli uçak grubuna giren tiplerde (A319, A320, A321, B737, B757, MD-80/88) 4500 kg, büyük gövdeli tiplerde (A300, A310, A330, A340) ise 9000 kg. yakıtı aşan miktar için vergi tahakkuk ettirilmesi; vergi tahakkuklarına ilişkin ihtilaflarda Uçuş Log dokümanları ile Fuel MM resmi çıktıları esas alınarak işlem tesisi gerekmektedir.
4. Gümrük Yönetmeliğinin 477 nci maddesi uyarınca serbest dolaşıma girmemiş akaryakıt talebinde bulunan kaptan, acente, bunker veya liman bayilerinden, yakıt verilecek yabancı bandıralı gemilere ve yabancı limanlara sefer yapacak Türk bandıralı gemilere serbest dolaşıma girmemiş yakıt verilmesi ile ilgili olarak yapılacak müracaatlarda, yakıt verilecek geminin yakıt kapasitesine ilişkin beyan aranılacak, ayrıca beyanın tevsikine yarayacak belgeler temin edilebileceği durumlarda istenilecektir.
5. Merkez ve şube şeklinde faaliyet gösteren bunker ve liman bayilerinin gümrük idaresinde tescil ettirecekleri her gümrük beyannamesi için Gümrük Yönetmeliğinin 75 nolu ekinde yer alan Taahhütnameyi ibraz etmeleri gerektiği hususu dikkate alınarak,

a) Şubenin işlemlerinden dolayı ortaya çıkabilecek usulsüzlük ve suiistimallerde gümrük idaresinin muhatabının doğrudan firma merkezi olduğunu gösterir noter tasdikli taahhütnamenin,

b) Gümrük Yönetmeliğinin 478 inci maddesinde yer alan koşulların firma merkezi tarafından yerine getirildiğini gösterir ilgili gümrük idaresince onaylı belgenin,

Şubenin işlemlerinin yürütüleceği ilgili gümrük idaresine ibrazı halinde teminat aranmaksızın faaliyetine izin verilecektir.
6. 24/7/2009 tarihli, 27298 sayılı Resmi Gazete’de, 2009/15212 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ekinde yayımlanarak yürürlüğe giren Deniz Turizmi Yönetmeliğinin “Kabotaj hakları” başlıklı 47 nci maddesi ile “Türk limanları arasında seyir esasları” başlıklı 42 nci maddesi hükümleri de dikkate alındığında, 4458 sayılı Gümrük Kanununun 176 ncı maddesi uyarınca, yabancı bayraklı yatların Türkiye’de bulundukları süre içinde kumanya ve ihrakiye taleplerinin karşılanması mümkün bulunmamaktadır.
7. Türkiye Gümrük Bölgesinin bir parçası olan kara sularından transit geçiş yapan, beklenmeyen haller veya mücbir sebeple veyahut ulusal ve/veya uluslararası denizcilik kuralları çerçevesinde Türk limanlarına giriş yapmadan, denizcilik mevzuatı kapsamında belirlenmiş limanların demir yerlerine demirleyen yabancı bayraklı gemiler ile dış seferde bulunan Türk bayraklı gemilere, Gümrük Yönetmeliğinin 478 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca aranan belgelerin ibrazı ve muhtemel suistimallerin önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınması kaydıyla ihrakiye teslimlerinde taşımayı ve yakıt ikmalini yapan firmalardan, standart bilgileri içeren firma dosyasının yanında, Ulaştırma Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı tarafından verilen Denize Elverişlilik Belgesi ile EPDK tarafından verilen Taşıma Lisansı aranması ve söz konusu belgelere sahip firmalara ait barçlarla refakatli olarak ihrakiye teslimine izin verilmesi,
Türk limanlarına giriş yaptığı halde büyük tonajlı olması gibi makul nedenlerle iskeleye yanaşamayan ve bu nedenle kara tankerleri kullanılarak ihrakiye ikmali yapılamayan gemilere de Gümrük Yönetmeliğinin 478 inci maddesinin ikinci fıkrası uyarınca aranan belgelerin yanı sıra sorgu kağıdı ibrazı ve muhtemel suistimallerin önlenmesi için gerekli tedbirlerin alınması kaydıyla yeterli teknik özellikleri taşıyan barçlarla refakatli ihrakiye teslimine izin verilmesi,
İkinci iskele yoluyla yapılacak ihrakiye teslimi ile ilgili işlemlerin, geminin bulunduğu liman/iskele hangi gümrük müdürlüğünün denetiminde ise o gümrük müdürlüğünce; aynı limanl/iskelede birden fazla gümrük müdürlüğü faaliyet gösteriyorsa, ilgili Bölge Müdürlüğü tarafından belirlenecek gümrük müdürlüğünce yapılması,
gerekmektedir.
8. Türk limanları arasında sefer yapan Türk bayraklı bir geminin, ihraç veya transit eşyası alarak yabancı bir limana hareket etmesiyle bir dış sefer başlamakla birlikte, ihraç veya transit eşyası ile birlikte serbest dolaşımdaki eşyanın da (dahili kabotaj) taşınmasından kaynaklandığı anlaşılan tereddütlerin giderilmesi ve uygulamada birliğin sağlanmasını teminen aşağıda belirtilen şekilde işlem yapılması uygun bulunmuştur:

a) Yurtdışı seferden dönen Türk bayraklı gemilerin, Türk limanları arasında yapacakları seferde kullanılan yakıtın vergilendirilmesinde Gümrük Yönetmeliğinin 482 nci maddesi ile bu Genelge’nin 3 üncü maddesi hükümleri uygulanır.
b) Dış sefere çıkarken veya dış sefer halinde iken, gemideki yükün ağırlık itibariyle miktarının yarısından fazlasının ihraç veya transit eşyası olması şartıyla, Türk bayraklı gemilerin beraberlerinde rotasında yer alan bir Türk limanına götüreceği serbest dolaşımdaki eşyayı da taşımaları, dış sefer halini bozmaz.
c) İhraç veya transit eşyası ile milli eşyanın miktar tespiti, ilgili taşıma belgeleri ile geminin seyir jurnalleri üzerinden yapılır.
ç) İhraç veya transit eşyası ile dahili kabotaja tabi eşyanın birlikte taşınmasında, 7/6/2013 tarihli ve 28670 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Türkiye Limanları ve İskeleleri Arasında Deniz Taşıt1anyla Yapılan Taşıma ile Yükleme ve Boşaltmalarda Gümrük Gözetim ve Kontrolü Usul ve Esaslarına İlişkin Tebliğin 12 nci maddesinin dördüncü fıkrası hükmü dikkate alınır.
d) Harici seferde iken arıza nedeniyle dahili sefere geçen geminin tersanede bakım ve onarımına ilişkin olarak Liman Başkanlığınca onaylanmış tersane yazısı mücbir sebep belgesi olarak kabul edilir.

6/5/2009 tarihli, 2009/45 sayılı, 6/512009 tarihli, 2009/46 sayılı, 6/5/2009 tarihli, 2009/47 sayılı, 13/7/2010 tarihli, 2010/33 sayılı ve 14/2/2011 tarihli, 2011/10 sayılı Genelgeler yürürlükten kaldırılmıştır.
Bilgi ve gereğini rica ederim.

Ziya ALTUNYALDIZ
Bakan A. Müsteşar
Dağıtım: Merkez ve Taşra Teşkilatı

Başa dön tuşu