Kalıcı Organik Kirleticiler Hakkında Yönetmelik
Çevre ve Şehircilik Bakanlığından: 14.11.2018-30595 Resmi Gazete
KALICI ORGANİK KİRLETİCİLER HAKKINDA YÖNETMELİK
BİRİNCİ BÖLÜM
Amaç, Kapsam, Dayanak ve Tanımlar
Amaç
MADDE 1 – (1) Bu Yönetmeliğin amacı, kalıcı organik kirleticilerin olumsuz etkilerinden insan sağlığını ve çevreyi korumaktır.
Kapsam
MADDE 2 – (1) Bu Yönetmelik, bu Yönetmelikte tanımlanan kalıcı organik kirleticilerin;
a) İmalatının, piyasaya arzının ve kullanımının yasaklanmasına,
b) En kısa sürede aşamalı olarak kullanımdan kaldırılmasına veya kısıtlanmasına,
c) Mümkün olduğunca ortadan kaldırma amacıyla, bu maddelerin salımlarının en aza indirilmesine,
ç) Bu maddelerden oluşan, bunları içeren veya bu maddelerin herhangi biri tarafından kirletilmiş atıkların yönetimine,
ilişkin hükümleri kapsar.
Dayanak
MADDE 3 – (1) (Değişik:RG-25/3/2021-31434) Bu Yönetmelik; 2/4/2009 tarihli ve 5871 sayılı Kalıcı Organik Kirleticilere İlişkin Stokholm Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanuna ve 14/7/2009 tarihli ve 2009/15272 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla onaylanan Kalıcı Organik Kirleticilere İlişkin Stokholm Sözleşmesine, 28/12/1993 tarihli ve 3957 sayılı Tehlikeli Atıkların Sınırlar ötesi Taşınımının ve Bertarafının Kontrolüne İlişkin Basel Sözleşmesinin Onaylanmasının Uygun Bulunduğuna Dair Kanuna ve 7/3/1994 tarihli ve 94/5419 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile onaylanan Tehlikeli Atıkların Sınırlarötesi Taşınımının ve Bertarafının Kontrolüne İlişkin Basel Sözleşmesine, 11/7/2001 tarihli ve 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanuna, 9/8/1983 tarihli ve 2872 sayılı Çevre Kanununa, 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanununa, 24/4/1930 tarihli ve 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununa, 10/7/2018 tarihli ve 30474 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan 1 sayılı Cumhurbaşkanlığı Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesine dayanarak hazırlanmıştır.
Tanımlar
MADDE 4 – (1) Bu Yönetmeliğin uygulanmasında;
a) Atık: 2/4/2015 tarihli ve 29314 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde tanımlanan herhangi bir madde veya materyali,
b) Atık sahibi: Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (h) bendinde tanımlanan gerçek ve/veya tüzel kişiyi,
c) Atık üreticisi: Atık Yönetimi Yönetmeliğinin 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (j) bendinde tanımlanan herhangi bir gerçek ve/veya tüzel kişiyi,
ç) Bakanlık: Çevre ve Şehircilik Bakanlığını,
d) Bertaraf: İkincil amacı maddelerin veya enerjinin geri kazanımı olsa dahi geri kazanım olarak kabul edilmeyen ve Atık Yönetimi Yönetmeliğinin ek-2/A’sında yer alan işlemlerden herhangi birini,
e) En iyi çevresel uygulamalar: Çevresel kontrol önlemleri ve stratejilerinin en uygun bileşiminin uygulanmasını,
f) Eşya: Kimyasal yapısından çok, işlevini belirlemek üzere üretim sırasında özel bir şekil, yüzey ve tasarım verilen nesneyi,
g) Eşya üreticisi: Eşyayı üreten veya montajını gerçekleştiren Türkiye’de yerleşik gerçek ya da tüzel kişiyi,
ğ) Geri kazanım: Piyasada ya da bir tesiste kullanılan maddelerin yerine ikame edilmek üzere atıkların faydalı bir amaç için kullanıma hazır hale getirilmesinde yer alan ve Atık Yönetimi Yönetmeliğinin ek-2/B’sinde listelenen işlemleri,
h) İlgili kurum: Bu Yönetmelik hükümlerinin yürütülmesinde, mevzuatına dayalı olarak görev alanlarına giren hususlarda; Tarım ve Orman Bakanlığı, Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, Ticaret Bakanlığı, Hazine ve Maliye Bakanlığı ve Sağlık Bakanlığını,
ı) İmalat: Maddenin doğal halinde üretilmesini veya özütlenmesini,
i) İmalatçı: Maddeyi Türkiye’de imal eden Türkiye’de yerleşik gerçek veya tüzel kişiyi,
j) İthalat: Serbest dolaşıma giriş, antrepo, dâhilde işleme rejimi, hariçte işleme rejimi ve geçici ithalat rejimine tabi olarak Türkiye gümrük bölgesine fiziki girişi,
k) İthalatçı: Serbest dolaşıma giriş, antrepo, dâhilde işleme rejimi, hariçte işleme rejimi ve geçici ithalat rejimine tabi olarak Türkiye gümrük bölgesine ithalatı gerçekleştiren herhangi bir gerçek veya tüzel kişiliği,
l) Kalıcı Organik Kirletici: Kalıcı Organik Kirleticilere İlişkin Stokholm Sözleşmesinin ek-D’sinde belirtilen özelliklere sahip maddeyi,
m) Kapalı sistem sahası sınırlı ara madde: (Değişik:RG-25/3/2021-31434) İmalatı ve bir veya birden fazla maddeye dönüşümü tüm yaşam döngüsü boyunca teknik anlamda sıkı kontrollü şartlar altında aynı saha içerisinde gerçekleşen bir ya da daha fazla maddeye dönüştürmek üzere bir veya daha fazla tüzel kişi tarafından imal edilen ve tüketilen veya kimyasal işlemde kullanılan maddeyi,
n) Karışım: İki veya daha fazla maddeden oluşan karışımı veya çözeltiyi,
o) Kullanım: Herhangi bir işleme, formülasyon, tüketim, depolama, saklama, bakım, kaplara doldurma, bir konteynırdan diğerine aktarma, karıştırma, bir eşyanın üretimi veya başka herhangi bir kullanımı,
ö) Madde: Doğal halde bulunan veya bir üretim sonucu elde edilen, içindeki, kararlılığını sağlamak üzere kullanılan katkı maddeleri ile üretim işleminden kaynaklanan safsızlıklar dâhil, fakat yine içindeki, kararlılığını ve yapısını etkilemeden uzaklaştırılabilen çözücüler hariç, kimyasal elementleri ve bunların bileşiklerini,
p) Mevcut en iyi teknikler: Emisyonların çevre üzerindeki etkilerinin bütün olarak önlenmesi, bunun mümkün olmadığı durumlarda en aza indirilmesi amacıyla belirlenmiş emisyon sınır değerlerini ve gerekli izin belgesinin diğer şartlarına temel oluşturacak en etkin, ileri ve uygulanabilir teknikleri,
1) Teknikler: Kullanılan teknolojiyi ve tesisin tasarlanma, inşa, bakım, işletme ve devreden çıkarma yöntemlerini,
2) Mevcut teknikler: İşletmeci tarafından teknik ve ekonomik olarak uygulanabilir olduğu sürece, ülkemizde üretilmesine veya kullanılıyor olmasına bakılmaksızın, sektörde ekonomik ve teknik olarak sürdürülebilir koşullar ve maliyetler ile avantajlar dikkate alınarak uygulanan teknikleri,
3) En iyi: Çevrenin bir bütün olarak en yüksek düzeyde korunmasında en etkili olanı,
r) Piyasaya arz: Bedelli veya bedelsiz olarak, üçüncü tarafa tedarik etmeyi veya ithalatı,
s) Sözleşme: Kalıcı Organik Kirleticilere İlişkin Stockholm Sözleşmesini,
ş) Sözleşme Sekretaryası: Stockholm Sözleşmesi Sekretaryasını,
t) İstenmeyen eser miktardaki kirletici: (Ek:RG-25/3/2021-31434) Belirli bir seviyenin altında maddenin anlamlı bir kullanımının olmadığı ve mevcut tespit metodlarının tespit seviyesi üzerinde kontrol ve uygulama sağlanamayan, minimum miktarda kazaen bulunan maddeyi,
u) Stok: (Ek:RG-25/3/2021-31434) Bu Yönetmeliğin Ek-1’inde veya Ek-2’sinde listelenen maddelerden oluşan veya bu maddeleri içeren sahibi tarafından biriktirilen madde, karışım veya eşyayı,
ifade eder.
İKİNCİ BÖLÜM
İmalat, Piyasaya Arz ve Kullanım
İmalat, piyasaya arz ve kullanımın kontrolü
MADDE 5 – (1) Ek-1’de listelenen maddelerin kendi halinde, (Değişik ibare:RG-25/3/2021-31434) karışım ya da eşya içinde imalatı, piyasaya arzı ve kullanımı yasaktır.
(2) Ek-2’de listelenen maddelerin kendi halinde, (Değişik ibare:RG-25/3/2021-31434) karışım ya da eşya içinde imalatı, piyasaya arzı ve kullanımı ek-2’de belirtilen şartlara göre kısıtlanır.
(3) Bakanlık ve ilgili kurumlar, değerlendirme ve izin planları dahilinde ilgili mevzuatı kapsamında kalıcı organik kirletici özelliği gösteren maddelerin imalatı, piyasaya arzı ve kullanılmasını önlemek için uygun önlemleri alır.
ÜÇÜNCÜ BÖLÜM
Kontrol Önlemlerinden Muafiyetler, Stoklar ve Salım Azaltma,
En Aza İndirme ve Ortadan Kaldırma
Kontrol önlemlerinden muafiyetler
MADDE 6 – (1) Bu Yönetmeliğin 5 inci maddesi hükümleri aşağıdaki maddelere uygulanmaz:
a) (Değişik:RG-25/3/2021-31434) Bakanlıktan izin alınması şartıyla bilimsel araştırma ve geliştirme amaçlı veya referans standart olarak kullanılan bir maddeye.
b) (Değişik:RG-25/3/2021-31434) Maddelerin, karışımların ya da eşyaların içinde Ek-1 ve Ek-2’de yer alan ilgili girişlerde belirtilen istenmeden eser miktarda bulunan kirletici bir maddeye.
c) (Mülga:RG-25/3/2021-31434)
(2) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte veya öncesinde üretilen eşyaların (Değişik ibare:RG-25/3/2021-31434) içindeki maddeler ile ilgili olarak Yönetmeliğin 5 inci maddesi yürürlük tarihinden altı ay sonra uygulanır. Ek-1 veya ek-2’de listelenen bir maddenin bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte veya öncesinde kullanımda olan eşyaların (Değişik ibare:RG-25/3/2021-31434) içinde olması durumunda bu Yönetmeliğin 5 inci maddesi uygulanmaz. Bununla beraber, bu fıkrada atıfta bulunulan eşyaların tespit edilmesi halinde ilgili kurum en kısa sürede bu konuda Bakanlığı bilgilendirir.
(3) Eşya üreticisi, imalatçı ve ithalatçı ek-2’de yer alan maddelere ilişkin, aynı ekte belirtilen koşullarda, bu maddeyi imal etmesi, kullanması veya ithal etmesi durumunda, bu faaliyetin gerçekleştiği yıla ait bilgileri bir sonraki yılın ilk üç ayında olmak üzere Bakanlığa ek-6’da yer alan formatta yılda bir defa yazılı veya elektronik olarak bildirimde bulunur.
(4) Bakanlık, maddenin ek-2’de listelendiği durumlarda, aynı ekte belirtilen son süreye kadar, bu maddenin alanı sınırlı kapalı bir sistemde ara madde olarak üretimi ve kullanımına izin verilmesine ilişkin gelen talepleri değerlendirir ve buna göre Sözleşme Sekretaryasına bildirimde bulunur. Ancak, bu bildirim sadece;
a) Ek-2’de açıkça bu maddenin üretim ve kullanımına izin verilebileceği anlamına gelen bir açıklama girilmiş ise,
b) (Değişik:RG-25/3/2021-31434) İmalat prosesi tüm yaşam döngüsü boyunca teknik anlamda sıkı kontrollü şartlar altında tutulduğundan emin olacak şekilde maddeyi kalıcı organik kirletici özelliği göstermeyen bir ya da daha fazla başka maddeye dönüştürecek ise,
c) (Değişik:RG-25/3/2021-31434) Maddenin kapalı sistem sahası sınırlı ara madde olduğu belirtilmiş ise ve üretimi ve kullanımı sırasında insan veya çevrenin, bu maddeye önemli miktarlarda maruz kalması beklenmemekte ise,
ç) (Ek:RG-25/3/2021-31434) İmalatçı nihai ürün olarak madde, karışım ve eşyanın içerisinde kalıcı organik kirletici oluşturan başka forma dönüşmemiş ve istenmeden eser miktarda oluşmuş ilgili maddenin gerçek veya tahmini üretim ve kulanım miktarları ile alanı sınırlı kapalı sisteme ilişkin bilgileri Bakanlığa bildirmiş ise,
yapılabilir.
Stoklar
MADDE 7 – (1) Bu Yönetmeliğin ek-1’inde veya ek-2’sinde listelenen kullanımına izin verilmeyen herhangi bir maddeden oluşan veya bu maddeyi içeren bir stok olması durumunda stok sahibi, bu stoğu bu Yönetmeliğin 9 uncu maddesi uyarınca atık olarak yönetir.
(2) Ek-1 ve ek-2’de yer alan herhangi bir maddeden oluşan veya bu maddeyi içeren 50 kg’dan daha büyük bir stoğun sahibi, Bakanlığa ek-7’de yer alan formatta bilgi verir. Bu tür bilgiler, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girmesinden itibaren 12 ay içinde ve ek-2’de belirtilen kısıtlı kullanıma ilişkin aynı ekte belirtilen süreye kadar yıllık olarak sağlanır. Stok sahibi, stoğu güvenli, verimli ve çevreye uyumlu bir şekilde yönetir.
(3) Bakanlık bildirilen stokların kullanımı ve yönetimini izler.
Salım azaltma, en aza indirme ve ortadan kaldırma
MADDE 8 – (1) Bakanlık ve ilgili kurumlar, Sözleşme çerçevesinde görev alanlarına giren konulara ilişkin üstlendikleri yükümlülüklere uygun olarak bu Yönetmeliğin ek-3’ünde yer alan maddelerin hava, su ve toprağa salım envanterlerini hazırlar.
(2) Bakanlık, Sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerine uygun olarak, bu Yönetmeliğin ek-3’ünde yer alan maddelerin toplam salımını belirlemek, özelliklerini saptamak ve bu salımları en aza indirmek için alınacak önlemlere ilişkin oluşturduğu eylem planını, bu Yönetmeliğin 10 uncu maddesi uyarınca hazırlanan ulusal uygulama planının bir parçası olarak diğer ilgili kurumlara bildirir.
(3) Bakanlık, yeni tesisler inşa etmek ya da ek-3’te listelenen kimyasalların salınımını yapan prosesleri kullanan mevcut tesisleri önemli ölçüde değiştirmek için önerileri göz önüne alırken, benzer kullanımlara sahip olan ama ek-3’te listelenen maddelerin oluşmasını veya salınımını önleyen alternatif prosesler, teknikler ve uygulamaları öncelikle dikkate alır. Bakanlık, ek-3’te listelenen maddelerin oluşmasını veya salımını önleyen veya en aza indiren tedbirlere ilişkin rehber hazırlar.
DÖRDÜNCÜ BÖLÜM
Kalıcı Organik Kirleticilere İlişkin Atık Yönetimi
Kalıcı organik kirleticilere ilişkin atık yönetimi
MADDE 9 – (1) Atık üreticileri ve sahipleri atığının ek-4’te listelenen maddeler ile kirlenmesini önlemek için gerekli tedbirleri alır.
(2) 27/12/2007 tarihli ve 26739 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Poliklorlu Bifeniller ve Poliklorlu Terfenillerin Kontrolü Hakkında Yönetmelikten bağımsız olarak;
a) Ek-4’te listelenen herhangi bir maddeden oluşan, bu maddeyi içeren veya bu madde ile kirlenmiş olan atık, ortaya çıkacak atık ve salımlarının kalıcı organik kirletici özelliği göstermeyecek şekilde kalıcı organik kirletici içeriğinin imha edildiğinden veya geri dönülmez biçimde dönüştürüldüğünden emin olacak şekilde en kısa sürede ek-5’in birinci bölümüne uygun olarak bertaraf edilir veya geri kazanılır.
b) Bertaraf veya geri kazanım gerçekleştirilirken, ek-4’te listelenen herhangi bir madde daha sonra bu fıkranın (a) bendi uyarınca bertaraf edilmesi koşuluyla, atıktan izole edilebilir.
(3) Ek-4’te listelenen maddelerin geri kazanılması, geri dönüşümü, ıslahı veya yeniden kullanımına yol açabilecek bertaraf veya geri kazanım işlemleri yasaktır.
(4) İkinci fıkraya istisna olarak:
a) Ek-4’te listelenen herhangi bir maddeyi içeren veya bu madde ile kirlenmiş olan atık, listelenen maddelerin atıktaki içeriği aynı ekte yer alan konsantrasyon limitlerinin altında olması koşuluyla, ilgili mevzuata uygun olarak da bertaraf edilebilir veya geri kazanılabilir.
b) Bakanlık, istisnai durumlarda, aşağıdaki koşulların yerine getirilmesi şartıyla, ek-4’te listelenen herhangi bir maddeyi içeren veya bu madde ile kirlenmiş ek-5’in ikinci bölümünde yer alan atıklara, aynı ek ve aynı bölümde belirtilen konsantrasyon limitlerine kadar, ek-5’in ikinci bölümünde listelenen işlemlerle uyumlu ve fakat belirtilenlerden farklı şekilde muamele edilmesine izin verir:
1) Söz konusu atık sahibi Bakanlığı ek-4’te listelenen maddelerle ilgili atığın arındırılmasının uygun olmadığı ve kalıcı organik kirletici içeriğinin en iyi çevresel uygulama ya da mevcut en iyi tekniklere uygun olarak imhası veya geri dönülmez biçimde dönüştürülmesinin çevre açısından tercih edilir bir seçenek olmadığı konusunda gerekçe sunar ise ve Bakanlık alternatif işleme onay verir ise,
2) Bu işlem, ilgili mevzuata ve altıncı fıkrada atıfta bulunulan ilave önlemlerin ortaya koyduğu koşullara uygun ise.
3) (Ek:RG-25/3/2021-31434) Atık sahipleri atığın kalıcı organik kirletici içeriği hakkında Bakanlığa bilgi sağlamış ise.
(5) (Mülga:RG-25/3/2021-31434)
(6) Bakanlık teknik gelişmeler, ilgili uluslararası (Değişik ibare:RG-25/3/2021-31434) rehberler ve kararlar ile dördüncü fıkra ve ek-5 uyarınca verilen onayları dikkate alarak bu maddenin uygulanmasına ilişkin ilave önlemleri kabul edebilir.
BEŞİNCİ BÖLÜM
Uygulama Planı, İzleme ve Bilgi Paylaşımı
Uygulama planı
MADDE 10 – (1) Bakanlık, Sözleşme kapsamındaki yükümlülüklerini yerine getirmek amacıyla hazırlamış olduğu ulusal uygulama planını ihtiyaç halinde gözden geçirir, günceller veya güncelletir.
(2) Bakanlık, ulusal uygulama planı gözden geçirme ve güncelleme çalışmaları sırasında ilgili kurumlarla içerik hakkında bilgi alışverişinde bulunur.
(3) Bakanlık, ulusal uygulama planını, onaylanması için ilgili kurumlara iletir.
İzleme
MADDE 11 – (1) Bakanlık ek-3’te tanımlanan maddelerin çevrede bulunmasına ilişkin olarak karşılaştırılabilir izleme verilerinin düzenli olarak sağlanması için ilgili kurumlarla işbirliği içinde, en son gelişmeyle uyumlu program ve mekanizmalar oluşturur, izleme yapar veya yaptırır.
Bilgi paylaşımı
MADDE 12 – (1) Bakanlık ve ilgili kurumlar, diğer kuruluşlar veya ülkelerle kalıcı organik kirleticilerin ve bu maddelerin alternatifleri, bu alternatifler ile ilgili riskleri ve ekonomik ve sosyal maliyetleri belirleyerek, mümkün olduğu takdirde, bunların imalatı, kullanımı ve salımını azaltma, en aza indirme ve ortadan kaldırmaya ilişkin bilgilerin değişimine yönelik faaliyetlerde bulunur.
(2) Bakanlık ve ilgili kurum ihtiyaç halinde, kalıcı organik kirleticilerle ilgili olarak;
a) Özellikle politika belirleyiciler, karar vericiler ve hassas gruplar (genç, yaşlı, engelli, gebe veya emziren çalışanlar ile kadın çalışanlar gibi özel politika gerektiren gruplar) için, kalıcı organik kirleticilerin sağlık ve çevresel etkileri, alternatifleri, imalatı, kullanımları ve salımlarının azaltılması veya ortadan kaldırılması ile ilgili bilinçlendirme programlarının uygulanmasını,
b) Kamuya bilgi sağlanmasını,
c) Çalışanlar, (Değişik ibare:RG-25/3/2021-31434) bilim insanları, eğiticiler ile teknik ve idari personel olmak üzere eğitimini,
teşvik eder ve kolaylaştırır.
(3) 9/10/2003 tarihli ve 4982 sayılı Bilgi Edinme Hakkı Kanununa halel getirmeksizin, insan sağlığı ve güvenliği ve çevre ile ilgili bilgiler gizli kabul edilmez. Üçüncü bir kuruluşla diğer bilgileri paylaşan Bakanlık ve ilgili kurumlar karşılıklı mutabakat sağlanan her türlü gizli bilgiyi korur.
ALTINCI BÖLÜM
Envanter Oluşturma ve Raporlama
Envanter oluşturma ve raporlama
MADDE 13 – (1) İlgili kurum her üç yılda bir, ihlaller ve cezalar hakkındaki bilgiler de dâhil olmak üzere, bu Yönetmeliğin uygulanması ile ilgili bilgileri Bakanlığa iletir.
(2) İlgili kurum, eşya üreticisi, imalatçı ve ithalatçı Bakanlığa her yıl, ek-1 veya ek-2’de listelenen herhangi bir maddenin toplam üretimi ve piyasaya arzı ile ilgili istatistiki verileri sağlar.
(3) Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten itibaren üç yıl içinde ve daha sonra her üç yılda bir, ilgili kurum Bakanlığa aşağıda yer alan;
a) 7 nci maddenin ikinci fıkrası uyarınca alınan stoklar ile ilgili bildirimlerden derlenmiş bilgiler,
b) 8 inci maddenin birinci fıkrası uyarınca hazırlanan salım envanterlerinden derlenmiş bilgiler,
c) 11 inci madde uyarınca derlenmiş olarak, ek-3’te yer alan maddelerin varlığına ilişkin bilgileri,
sağlar.
(4) Bakanlık, birinci, ikinci ve üçüncü fıkralar uyarınca sağlanacak veri ve bilgiler ile ilgili envanter oluşturmak üzere gerekli tedbirleri alır.
(5) Bakanlık, Yönetmelik eklerinde yer alan maddeler ile ilgili olarak, Sözleşmeye Taraflar Konferansı tarafından belirlenecek aralıklarla, envanter kapsamında sağlanan bilgiler temelinde bir rapor oluşturur ve bunu Sözleşme Sekretaryasına iletir.
YEDİNCİ BÖLÜM
Denetim ve Yaptırım
Denetim
MADDE 14 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerine ilişkin denetimler 2872 sayılı Çevre Kanunu çerçevesinde Bakanlık ile 4703 sayılı Ürünlere İlişkin Teknik Mevzuatın Hazırlanması ve Uygulanmasına Dair Kanun ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu çerçevesinde ilgili kurumlar tarafından gerçekleştirilir.
Yaptırım
MADDE 15 – (1) Bu Yönetmeliğe aykırılık halinde; 2872 sayılı Kanunun 12 nci ve 13 üncü maddeleri ile 20 nci maddesi, 4703 sayılı Kanun ve 5996 sayılı Kanun doğrultusunda idari yaptırımlar uygulanır.
SEKİZİNCİ BÖLÜM
Çeşitli ve Son Hükümler
Avrupa Birliği mevzuatına uyum
MADDE 16 – (1) Bu Yönetmelik, Kalıcı Organik Kirleticilerle ilgili 30/09/2016 tarihli ve (Değişik ibare:RG-25/3/2021-31434) (AB) 850/2004 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü dikkate alınarak Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde hazırlanmıştır.
Yürürlük
MADDE 17 – (1) Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
MADDE 18 – (1) Bu Yönetmelik hükümlerini Çevre ve Şehircilik Bakanı yürütür.
EK – 1 (Değişik:RG-25/3/2021-31434) YASAKLAMAYA TABİ MADDELER LİSTESİ
Madde |
CAS No |
EC No |
DDT (1,1,1-triklor-2,2-bis (4-klorofenil) etan)) |
50-29-3 |
200-024-3 |
Klordan |
57-74-9 |
200-349-0 |
Lindan dâhil Hekzaklorosiklohekzanlar |
58-89-9 319-84-6 319-85-7 608-73-1 |
200-401-2 206-270-8 206-271-3 210-168-9 |
Dieldrin |
60-57-1 |
200-484-5 |
Endrin |
72-20-8 |
200-775-7 |
Heptaklor |
76-44-8 |
200-962-3 |
Endosulfan |
115-29-7 959-98-8 33213-65-9 |
204-079-4 |
Hekzaklorobenzen |
118-74-1 |
200-273-9 |
Klordekon |
143-50-0 |
205-601-3 |
Aldrin |
309-00-2 |
206-215-8 |
Pentaklorobenzen |
608-93-5 |
210-172-5 |
Mireks |
2385-85-5 |
219-196-6 |
Toksafen |
8001-35-2 |
232-283-3 |
Hekzabromobifenil |
36355-01-8 |
252-994-2 |
Dikofol |
115-32-2 |
204-082-0 |
Pentaklorofenol, tuzları ve esterleri |
87-86-5 ve diğerleri |
201-778-6 ve diğerleri |
EK – 2 (Değişik:RG-25/3/2021-31434) KISITLAMAYA TABİ MADDELER LİSTESİ
Madde |
CAS No |
EC No |
Ara kullanım veya diğer tanımda belirli muafiyet |
Tetrabromodifenil eter C12H6Br4O |
40088-47-9 ve diğerleri |
254-787-2 ve diğerleri |
1. Tetrabromodifenil eter konsantrasyonunun madde içinde 10 mg/kg’a eşit veya daha az (ağırlıkça % 0,001) olduğu durumlarda Madde 6 (1)(b) uygulanır. 2. tetra-, penta-, hekza-, hepta- ve dekaBDE konsantrasyonlarının karışım veya eşya içerisinde toplam 500 mg/kg a eşit veya daha az olması durumunda Madde 6(1) (b) uygulanır. 3. İstisna olarak, aşağıdakilerin üretimine, kullanımına ve piyasaya arzına izin verilir: (a) 22/5/2012 tarihli ve 28300 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği kapsamındaki elektrikli ve elektronik cihazlar. 4. Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce kullanımda olan, Tetrabromodifenil eteri içeren eşyaların kullanımına izin verilir. Madde 6(2), üçüncü cümlesi bu eşyalar ile ilgili olarak uygulanır. |
Pentabromodifenil eter C12H5Br5O |
32534-81-9 ve diğerleri |
251-084-2 ve diğerleri |
1.Pentabromodifenil eter konsantrasyonunun madde içinde 10 mg/kg’a eşit veya daha az (ağırlıkça % 0,001) konsantrasyonda olduğu durumlarda Madde 6 (1)(b) uygulanır. 2. tetra-, penta-, hekza-, hepta- ve dekaBDE konsantrasyonlarının karışım veya eşya içerisinde toplam 500 mg/kg a eşit veya daha az olması durumunda Madde 6(1) (b) uygulanır. 3. İstisna olarak, aşağıdakilerin üretimine, kullanımına ve piyasaya arzına izin verilir: (a) 22/5/2012 tarihli ve 28300 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Elektrikli Ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği kapsamındaki elektrikli ve elektronik cihazlar. 4. Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce kullanımda olan, Pentabromodifenil eteri içeren eşyaların kullanımına izin verilir. Madde 6(2), üçüncü cümlesi bu eşyalar ile ilgili olarak uygulanır. |
Hekzabromodifenil eter C12H4Br6O |
36483-60-0 ve diğerleri |
253-058-6 ve diğerleri |
1. Hekzabromodifenil eter konsantrasyonunun madde içinde 10 mg/kg’a eşit veya daha az (ağırlıkça % 0,001) konsantrasyonda olduğu durumlarda Madde 6 (1)(b) uygulanır. 2. tetra-, penta-, hekza-, hepta- ve dekaBDE konsantrasyonlarının karışım veya eşya içerisinde toplam 500 mg/kg a eşit veya daha az olması durumunda Madde 6(1) (b) uygulanır. 3. İstisna olarak, aşağıdakilerin üretimine, kullanımına ve piyasaya arzına izin verilir: (a) 22/5/2012 tarihli ve 28300 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği kapsamındaki elektrikli ve elektronik cihazlar. 4. Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce kullanımda olan, Hekzabromodifenil eteri içeren eşyaların kullanımına izin verilir. Madde 6(2), üçüncü cümlesi bu eşyalar ile ilgili olarak uygulanır. |
Heptabromodifenil eter C12H3Br7O |
68928-80-3 ve diğerleri |
273-031-2 ve diğerleri |
1. Heptabromodifenil eter konsantrasyonunun madde içinde 10 mg/kg’a eşit veya daha az (ağırlıkça % 0,001) konsantrasyonda olduğu durumlarda Madde 6 (1)(b) uygulanır. 2. tetra-, penta-, hekza-, hepta- ve dekaBDE konsantrasyonlarının karışım veya eşya içerisinde toplam 500 mg/kg a eşit veya daha az olması durumunda Madde 6(1) (b) uygulanır. 3. İstisna olarak, aşağıdakilerin üretimine, kullanımına ve piyasaya arzına izin verilir: (a) 22/5/2012 tarihli ve 28300 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Elektrikli Ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği kapsamındaki elektrikli ve elektronik cihazlar. 4. Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce kullanımda olan, Heptabromodifenil eteri içeren eşyaların kullanımına izin verilir. Madde 6(2), üçüncü cümlesi bu eşyalar ile ilgili olarak uygulanır. |
Bis(pentabromofenil) eter (dekabromodifenil eter; dekaBDE) |
1163-19-5 |
214-604-9 |
1. Dekabromodifenil eter miktarının madde içinde, 10 mg/kg’a eşit veya daha az (ağırlıkça % 0,001) konsantrasyonlarda olduğu durumlarda Madde 6 (1)(b) uygulanır. 2. tetra-, penta-, hekza-, hepta- ve dekaBDE konsantrasyonlarının karışım veya eşya içerisinde toplam 500 mg/kg a eşit veya daha az olması durumunda Madde 6(1) (b) uygulanır. 3. İstisna olarak aşağıdakilerin üretiminde, piyasaya arzında ve kullanımında dekaBDE kullanımına belirtilen tarihlere kadar izin verilir: (a) Tip onayı için 2 Mart 2019 tarihinden önce başvuru yapılmış ve Aralık 2022 den önce alınmış olan hava taşıtlarının üretimine 18 Aralık 2023 e kadar veya devam etmesine dair ihtiyaç olması halinde 2 Mart 2027 tarihine kadar (b) Aşağıdakilerden herhangi birinin yedek parçasının üretimine; i) 2 Mart 2019 tarihinden önce tip onayı almış ve Aralık 2022 den önce elde edilmiş olan hava taşıtlarının üretimine 18 Aralık 2023’den önce üretilmiş veya devam etmesine dair ihtiyaç onaylanmışsa 2 Mart 2027’den önce üretilmiş olan uçaklarda, uçağın servis ömrü tamamlanana kadar ii) 19/4/2020 tarihli ve 31104 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Motorlu Araçlar ve Römorkları ile Bunların Aksam, Sistem ve Ayrı Teknik Ünitelerinin Tip Onayı ve Piyasa Gözetimi ve Denetimi Hakkında Yönetmelik kapsamındaki motorlu taşıtlar servis ömrü tamamlanana kadar ya da 2036 yılına kadar (hangisi önce tamamlanırsa) (c) 22/5/2012 tarihli ve 28300 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyaların Kontrolü Yönetmeliği kapsamındaki elektrikli ve elektronik cihazlar. 4. Aşağıdaki sistemlerden bir veya birkaçındaki ticari dekaBDE üretimi ve kullanımı için motorlu araçların yedek parçalarındaki kullanımlara dair paragraf 3(b)(ii) de belirlenmiş olan muafiyet kriterleri uygulanır: (a) güç aktarım mekanizması ve kaporta altı sistemler (örneğin akü kabloları, akü bağlantı kabloları, taşınabilir klima boruları (MAC), güç aktarım mekanizması, egzoz borusu buşingi, kaporta altı yalıtımı, kaporta altı kablolama ve elektrik hatları (motor elektrik hatları gibi), hız sensörleri, hortumlar, fan parçaları ve vuruntu sensörü) (b) yakıt sistemleri (örneğin yakıt hortumu, yakıt tankı ve araç altı yakıt tankı) (c) piroteknik malzemeler ve piroteknik malzemelerden etkilenen sistemler (örneğin hava yastığı tetikleme kabloları, koltuk kaplaması/kumaşı (sadece hava yastığı ile ilgili ise) ve hava yastığı (ön ve yan)) 6. 11/12/2013 tarihli ve 28848 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Maddelerin ve Karışımların Sınıflandırılması, Etiketlenmesi ve Ambalajlanması Hakkında Yönetmeliğe halel getirmeksizin, içerisinde dekaBDE kullanılmış olan eşyalar, üzerine yapıştırılmış bir etiket ile yaşam döngüsü boyunca tanımlanabilir olmalıdır. 8. Bu girdinin amaçları doğrultusunda, hava taşıtı: (a) 20/8/2013 tarihli ve 28741 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Hava Aracı ve İlgili Ürün, Parça ve Cihazın Uçuşa Elverişlilik ve Çevresel Sertifikasyonu Yönetmeliği veya Uluslararası Sivil Havacılık Teşkilatı (ICAO) üyesi ülkelerden birinin ulusal mevzuatı uyarınca tahsis edilen tip sertifikasına göre veya ICAO tasarım onayına göre veya ICAO üyesi ülkeler tarafından Uluslararası sivil havacılık sözleşmesi ek-8’e uygun olarak verilen uçuşa elverişlilik sertifikası ile imal edilmiş olan sivil hava taşıtlarını, (b) Askeri hava taşıtlarını,
ifade eder.
|
Perflorooktan sülfonik asit ve türevleri (PFOS)
C8F17SO2X
(X = OH, Metal tuzu, (O-M +), halid, amid ve polimerler dâhil olmak üzere bunların türevleri) |
1763-23-1 2795-39-3 29457-72-5 29081-56-9 70225-14-8 56773-42-3 251099-16-8 4151-50-2 31506-32-8 1691-99-2 24448-09-7 307-35-7 ve diğerleri |
217-179-8 220-527-1 249-644-6 249-415-0 274-460-8 260-375-3 223-980-3 250-665-8 216-887-4 246-262-1 206-200-6 ve diğerleri |
1. PFOS miktarının madde veya karışım içinde 10 mg/kg’a eşit veya daha az (ağırlıkça % 0,001) konsantrasyonlarda olduğu durumlarda Madde 6 (1)(b) uygulanır. 2. PFOS içeren farklı parçaların yapısal ve mikro yapısal kısımlarının ağırlıkları referans alınarak yapılan hesaplamalara göre ağırlıkça %0.1 ve daha düşük konsantrasyonlarda PFOS içeren yarı bitmiş ürünler, eşyalar veya bunların parçaları veya tekstil veya diğer kaplanmış materyallerde, PFOS miktarının 1µg/m2’den daha düşük konsantrasyonlarda olduğu durumlarda Madde 6 (1)(b) uygulanır. 3. Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce kullanımda olan PFOS’u içeren eşyaların kullanımına izin verilir. Madde 6(2), üçüncü cümlesi bu eşyalar ile ilgili olarak uygulanır. 4.Çevreye salınan miktarı en aza indirilmişse, toz baskılayıcı veya dekoratif olmayan sert krom (VI) boyaların kapalı sistemdeki üretimlerinde kullanılabilmesi için, PFOS’un üretimine ve piyasaya arzına 7 Eylül 2025 tarihine kadar izin verilir. Yukarıdaki paragrafta belirtilen istisnada PFOS emisyonlarının en aza indirilmesi ile ilgili mevcut en iyi tekniklerin uygulanmasına ilişkin Bakanlıkça yayımlanan Rehber doküman dikkate alınır. 5. Madde, karışım ve eşyaların 1nci ve 2nci paragrafa uygunluğu TS 15968 standardı olan “PFOS Tayini”ne yönelik analitik test yöntemi kullanılarak belirlenir. Bununla birlikte TS standartlarına denkliği kanıtlanabilen tüm analitik yöntemler de alternatif olarak kullanılabilir. |
Poliklorlu Bifeniller (PCB) |
1336-36-3 ve diğerleri |
215-648-1 |
1. 27/12/2007 tarihli ve 26739 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Poliklorlu Bifenil ve Poliklorlu Terfenillerin Kontrolü Hakkında Yönetmelik hükümleri saklı kalmak kaydıyla, bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihte kullanımda olan eşyaların kullanılmasına izin verilir. |
Hekzabromosiklododekan (HBCDD) “Hekzabromosiklododekan” hekzabromosiklododekan, 1,2,5,6,9,10-hekzabromosiklododekan ve ana diastereoizomerler: alfa- hekzabromosiklododekan; beta-hekzabromosiklododekan; ve gamma-hekzabromosiklododekan anlamına gelir.
|
25637-99-4 3194-55-6 134237-50-6 134237-51-7 134237-52-8 |
247-148-4 221-695-9 |
1. Hekzabromosiklododekanın; madde, karışım, eşya veya eşyaların alev geciktirici parçalarının bileşenleri içinde 100 mg/kg a eşit veya daha az (ağırlıkça %0,01) konsantrasyonda olduğu durumlarda Madde 6(1)(b) uygulanır. 2. Mevcut binalarda hali hazırda kullanımda olan hekzabromosiklododekan içeren genleştilmiş polistiren eşyaların ve hali sıkıştırılmış polistiren eşyaların kullanımına izin verilir ve bu eşyalar ile ilgili olarak Madde 6(2) üçüncü cümlesi uygulanır. |
Hekzaklorobutadin |
87-68-3 |
201-765-5 |
1. Bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinde veya daha öncesinde kullanımda olan Hekzaklorobutadin içeren eşyaların piyasaya arzı ve kullanımına izin verilir ve bu eşyalar ile ilgili olarak Madde 6(2) üçüncü cümlesi uygulanır. |
Poliklorlu naftalinler (Poliklorlu naftalinler, bir veya daha fazla hidrojen atomunun klor atomu ile değiştirilmiş olduğu naftalin halka sistemi esaslı kimyasal bileşikler anlamına gelir.) |
70776-03-3 ve diğerleri |
274-864-4 ve diğerleri |
1. Bu Yönetmeliğin yürürlüğe giriş tarihinde veya daha öncesinde kullanımda olan ve poliklorlu naftalinler içeren, eşyaların piyasaya arzı ve kullanımına izin verilir ve bu eşyalar ile ilgili olarak Madde 6(2) üçüncü cümlesi uygulanır. |
Alkanlar C10-C13, kloro (kısa zincirli klorlu parafinler) (KZKP)
|
85535-84-8 ve diğerleri |
287-476-5 |
1. İstisna olarak, ağırlıkça%1’den daha düşük konsantrasyonlarda KZKP içeren madde veya karışımların ya da ağırlıkça %0.15 ten daha düşük konsantrasyonlarda KZKP içeren eşyaların üretimine, piyasaya arzına ve kullanımına izin verilir. 2. Aşağıdakiler için kullanıma izin verilir: (a) Yönetmeliğin yayımlandığı tarihte veya öncesinde kullanımda olan maden sektöründe KZKP içeren taşıyıcı bantlar ve KZKP içeren baraj sızdırmazlık malzemeleri, (b) (a) da bahsi geçenlerin dışında 1 Ocak 2014 tarihinde veya öncesinde kullanımda olan KZKP ihtiva eden eşyalar 3. Madde 6(2), üçüncü cümlesi paragraf 2’de belirtilen eşyalar ile ilgili olarak uygulanır. |
Perflorooktanoikasit (PFOA), tuzları ve PFOA ile ilişkili bileşikler Perflorooktanoikasit (PFOA), tuzları ve PFOA ile ilişkili bileşikler aşağıdaki anlamlara gelir: (i) kendi dallanmış tüm izomerlerini içeren perflorooktanoikasit (ii) kendi tuzları (iii) Herhangi bir sözleşmenin amaçları bakımından PFOA ile ilişkili bileşikler, yapısal element olarak (C7F15)C içeren lineer veya dallanmış perflorooktanoik asit grubu olan ve tuzları ve polimerleri de dahil PFOA ya bozunan maddeler Aşağıdaki bileşikler PFOA ile ilişkili olarak değerlendirilmez: (i) C8F17-X, X’in F, Cl, Br olduğu ; (ii) CF3[CF2]n-R’ içeren floropolimerler, (R’)’nin n> 16 olduğu herhangi bir grup (iii)≥ 8 perflorlu karbonu olan, tuzlarını, esterlerini, halojenürlerini de içeren perfloroalkilkarboksilikasitler (iv) ≥ 9 perflorlu karbonu olan, tuzlarını, esterlerini, halojenürlerini ve anhidritlerini de içeren perfloroalkansulfonikasit ve perflorofosforikasitler (v) Bu ekte belirtilen perflorooktansulfonikasit ve türevleri (PFOS)
|
335-67-1 ve diğerleri |
206-397-9 ve diğerleri |
1. PFOA veya PFOA tuzlarının madde, karışım veya eşya içerisinde 0.025 mg/kg a eşit veya daha az (ağırlıkça 0,0000025 %) konsantrasyonda olması halinde Madde 6(1)(b) uygulanır. 2. PFOA ile ilişkili bileşikler veya bu bileşiklerin herhangi bir kombinasyonunun, madde, karışım veya eşya içerisinde 1 mg/kg ‘a eşit veya daha az (ağırlıkça 0,0001 %) konsantrasyonlarda olması halinde Madde 6(1)(b) uygulanır. 3. PFOA ile ilişkili bileşikler veya bu bileşiklerin herhangi bir kombinasyonunun, 6 veya daha az karbon zinciri içeren florokimyasalların üretimi için kullanılan taşınabilir ara maddede kullanılan maddelerde 20 mg/kg’a (ağırlıkça 0,002 %) eşit veya daha az konsantrasyonlarda olması halinde, 23/6/2017 tarihli ve 30105 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış olan Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Hakkında Yönetmeliğin 4 üncü maddesi birinci fıkrası (ii) bendinde tanımlanan kriterleri ve aynı yönetmeliğin 18 inci maddesinin dördüncü fıkrası (a) ila (e) bendleri arasında belirtilen sıkı kontrol gerekliliklerini karşılamak şartıyla, Madde 6(1)(b) uygulanır. 4. PFOA veya PFOA tuzlarının, 400 kilograye kadar olan iyonize radyasyon yayma işlemiyle veya termal degredasyonla üretilen politetrafloroetilen mikrotozlarında (PTFE) ve profesyonel ve endüstriyel amaçlı kullanılan PTFE mikrotozları içeren karışım ve eşyalarda 1 mg/kg’a (ağırlıkça % 0,0001) eşit veya daha az konsantrasyonlarda olması halinde Madde 6(1)(b) uygulanır. PTFE mikrotozu üretimi ve kullanımı esnasında PFOA’nın tüm salımları önlenmelidir. Bunun uygulanamaması halinde, salımlar mümkün olduğunca en aza indirilmelidir. 5. İstisna olarak, aşağıdaki kriterlerde PFOA, PFOA tuzları ve PFOA-ilişkili bileşiklerinin üretimi, piyasaya arzı ve kullanımına belirtilen tarihlere kadar izin verilir: (a) yarı-iletken üretim sürecindeki fotolitografi veya asitle işleme proseslerinde 4 Temmuz 2025 tarihine kadar, (b) filmlere uygulanan fotografik kaplamalarda 4 Temmuz 2025 tarihine kadar, (c) işçileri sağlık veya güvenliğe dair tehdit oluşturan tehlikeli sıvılardan korumak için kullanılan yağ veya su itici tekstil malzemelerinde 4 Temmuz 2023 tarihine kadar, (d) invaziv veya implant edilebilen medikal malzemelerde 4 Temmuz 2025 tarihine kadar, (e) Aşağıdakilerin imalatı için Politetrafloroetilen (PTFE) ve poliviniliden florür (PVDF) üretimine 4 Temmuz 2023 tarihine kadar, (i) yüksek performanslı, korozyona dirençli gaz filtresi membranları, su filtresi membranları ve medikal tekstilinde kullanılan membranlar (ii) endüstriyel atık ısı değiştirici ekipmanları (iii) uçucu organik bileşiklerin ve 2.5PM boyutundaki partiküllerin sızmasını engelleyen endüstriyel sızdırmazlık malzemeleri 6. İstisna olarak, taşınabilir ve sabit sistemler de dahil olmak üzere halihazırda kurulu sistemlerde sıvı yakıt buharının baskılanması ve sıvı yakıt yangınları (B sınıfı yangınlar) için kullanılan yangın söndürme köpüklerinde PFOA, PFOA tuzu ve/veya PFOA ile ilişkili bileşiklerinin kullanımına 4 Temmuz 2025 tarihine kadar aşağıdaki durumlar göz önüne alınarak izin verilir: (a) PFOA, PFOA tuzu ve/veya PFOA ile ilişkili bileşikler içeren veya içerme ihtimali olan yangın söndürme köpükleri eğitimlerde kullanılamaz. (b) Herhangi bir salım varsa ve bunlar tutulamıyorsa, PFOA, PFOA tuzu ve/veya PFOA ile ilişkili bileşikler içeren veya içerme ihtimali olan yangın söndürme köpükleri, deneme amacıyla kullanılamaz. (c) 1 Ocak 2023 tarihi itibariyle, sadece tüm salımların tutulabildiği sahalarda PFOA, PFOA tuzu ve/veya PFOA ile ilişkili bileşikler içeren veya içerme ihtimali olan yangın söndürme köpüklerinin kullanımına izin verilir. (d) PFOA, PFOA tuzu ve/veya PFOA ile ilişkili bileşikler içeren veya içerme ihtimali olan yangın söndürücü köpük stokları Madde 7’ye uygun olarak yönetilir. 7. İstisna olarak, farmasötik ürünlerin üretimi amacıyla perflorooktil iyodür içeren perflorooktilbromit kullanılmasına izin verilir. 8. Bu Yönetmeliğin yürürlüğe girdiği tarihten önce kullanımda olan Perflorooktanoikasit (PFOA), tuzları ve PFOA ile ilişkili bileşiklerin kullanımına izin verilir. Madde 6(2), üçüncü cümlesi bahsi geçen eşyalar ile ilgili olarak uygulanır. 9. İstisna olarak, aşağıdaki kullanım alanlarında PFOA, PFOA tuzları ve PFOA-ile ilişkili bileşiklerin üretimi, piyasaya arzı ve kullanımına 31 Aralık 2023 tarihine kadar izin verilir: (a) 7/6/2011 tarih 27957 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmış olan Tıbbi Cihaz Yönetmeliği kapsamında yer alan implant harici medikal cihazlarda (b) lateks baskı mürekkeplerinde (c) plazma nano kaplamalarda |
EK-3 (Değişik:RG-25/3/2021-31434) EMİSYON AZALTMA HÜKÜMLERİNE TABİ MADDELER LİSTESİ
- Poliklorlu dibenzo-p-dioksin ve dibenzofuranlar (PCDD/PCDF)
- Hekzaklorobenzen (HCB) (CAS No: 118-74-1)
- Poliklorlu Bifeniller (PCB)
- Polisiklik Aromatik Hidrokarbonlar (PAH’ler) (Emisyon envanteri için, aşağıdaki 4 bileşik indikatörleri kullanılacaktır: benzo(a)pyrene, benzo(b) fluoranthene, benzo(k)fluoranthene, indeno(1,2,3-cd)pyrene)
- Pentaklorobenzen (CAS No: 608-93-5)
- Hekzaklorobütadien (CAS No 87-68-3)
- Poliklorlu Naftalinler (CAS No: 70776-03-3)
EK-4 (Değişik:RG-25/3/2021-31434) MADDE 9’DA BELİRLENEN ATIK YÖNETİMİ HÜKÜMLERİNE TABİ MADDELERİN LİSTESİ
Madde |
CAS No |
EC No |
Madde 9(4)(a)’da atıfta bulunulan konsantrasyon sınırı |
Endosulfan |
115-29-7 959-98-8 33213-65-9 |
204-079-4 |
50 mg/kg |
Hekzaklorobutadin |
87-68-3 |
201-765-5 |
100 mg/kg |
Poliklorlu Naftalinler (1) |
|
|
10 mg/kg |
C10-C13 Alkanlar, klor (kısa zincirli klorlu parafinler) (KZKP) |
85535-84-8 |
287-476-5 |
10 000 mg/kg |
Tetrabromodifenil eter C12H6Br4O |
40088-47-9 ve diğerleri |
254-787-2 ve diğerleri |
Tetrabromodifenil eter, Pentabromodifenil eter, Hexabromodifenil eter, Heptabromodifenil eter ve Dekabromodifenil eter konsantrasyon toplamı: 1 000 mg/kg |
Pentabromodifenil eter C12H5Br5O |
32534-81-9 ve diğerleri |
251-084-2 ve diğerleri |
|
Hekzabromodifenil eter C12H4Br6O |
36483-60-0 ve diğerleri |
253-058-6 ve diğerleri |
|
Heptabromodifenil eter C12H3Br7O |
68928-80-3 ve diğerleri |
273-031-2 ve diğerleri |
|
Dekabromodifenil eter C12Br10O |
1163-19-5 ve diğerleri |
214-604-9 ve diğerleri |
|
Perflorooktan sulfonik asit ve türevleri (PFOS) C8F17SO2X (X = OH, Metal tuzu (O-M+), halid, amid, ve polimerler dâhil diğer türevler) |
1763-23-1 2795-39-3 29457-72-5 29081-56-9 70225-14-8 56773-42-3 251099-16-8 4151-50-2 31506-32-8 1691-99-2 24448-09-7 307-35-7 ve diğerleri |
217-179-8 220-527-1 249-644-6 249-415-0 274-460-8 260-375-3 223-980-3 250-665-8 216-887-4 246-262-1 206-200-6 ve diğerleri
|
50 mg/kg |
Poliklorlu dibenzo-p-dioksin ve dibenzofuranlar (PCDD/PCDF) |
|
|
15 μg/kg (2 ) |
DDT (1,1,1-triklor-2 ,2-bis (4-klorofenil) etan) |
50-29-3 |
200-024-3 |
50 mg/kg |
Klordan |
57-74-9 |
200-349-0 |
50 mg/kg |
Lindan dâhil Hekzaklorosiklohekzanlar, |
58-89-9 319-84-6 319-85-7 608-73-1 |
210-168-9 200-401-2 206-270-8 206-271-3 |
50 mg/kg |
Dieldrin |
60-57-1 |
200-484-5 |
50 mg/kg |
Endrin |
72-20-8 |
200-775-7 |
50 mg/kg |
Heptaklor |
76-44-8 |
200-962-3 |
50 mg/kg |
Hekzaklorobenzen |
118-74-1 |
200-273-9 |
50 mg/kg |
Klordekon |
143-50-0 |
205-601-3 |
50 mg/kg |
Aldrin |
309-00-2 |
206-215-8 |
50 mg/kg |
Pentaklorobenzen |
608-93-5 |
210-172-5 |
50 mg/kg |
Poliklorlu Bifeniller (PCB) |
1336-36-3 ve diğerleri |
215-648-1 |
50 mg/kg (3) |
Mireks |
2385-85-5 |
219-196-6 |
50 mg/kg |
Toksafen |
8001-35-2 |
232-283-3 |
50 mg/kg |
Hekzabromobifenil |
36355-01-8 |
252-994-2 |
50 mg/kg |
Hekzabromosiklododekan (HBCDD) (4)
|
25637-99-4 3194-55-6 134237-50-6 134237-51-7 134237-52-8 |
247-148-4 221-695-9 |
1 000 mg/kg(4) |
- Poliklorlu naftalinler,bir ya da birden fazla hidrojen atomunun klor atomları ile yer değiştirdiği naftalin halka sistemi bzlı kimyasal madde anlamına gelir.
(2) Sınır değer aşağıdaki toksik eşdeğerlik faktörlerine (TEFs) göre, PCDD ve PCDF olarak hesaplanır:
PCDD |
TEF |
2,3,7,8-TeCDD |
1 |
1,2,3,7,8-PeCDD |
1 |
1,2,3,4,7,8-HxCDD |
0,1 |
1,2,3,6,7,8-HxCDD |
0,1 |
1,2,3,7,8,9-HxCDD |
0,1 |
1,2,3,4,6,7,8-HpCDD |
0,01 |
OCDD |
0,0003 |
PCDF |
TEF |
2,3,7,8-TeCDF |
0,1 |
1,2,3,7,8-PeCDF |
0,03 |
2,3,4,7,8-PeCDF |
0,3 |
1,2,3,4,7,8-HxCDF |
0,1 |
PCDD |
TEF |
1,2,3,6,7,8-HxCDF |
0,1 |
1,2,3,7,8,9-HxCDF |
0,1 |
2,3,4,6,7,8-HxCDF |
0,1 |
1,2,3,4,6,7,8-HpCDF |
0,01 |
1,2,3,4,7,8,9-HpCDF |
0,01 |
OCDF |
0,0003 |
(3) Uygulanabildiği yerde, Avrupa standartları EN 12766-1 ve EN 12766-2’de ortaya konan hesaplama yöntemi uygulanır.
(4) “Hekzabromosiklododekan” hekzabromosiklododekan, 1,2,5,6,9,10-hekzabromosiklododekan ve ana diastereoizomerler: alfa- hekzabromosiklododekan; beta-hekzabromosiklododekan; ve gamma-hekzabromosiklododekan anlamına gelir.
EK 5 (Değişik:RG-25/3/2021-31434)
ATIK YÖNETİMİ
BİRİNCİ BÖLÜM
MADDE 9 (2) KAPSAMINDA BERTARAF VE GERİ KAZANIM
2/4/2015 tarih ve 29314 sayılı Atık Yönetimi Yönetmeliği Ek 2/A ve Ek 2/B’de yer alan aşağıdaki bertaraf ve geri kazanım işlemlerine, 9uncu Maddenin 2nci fıkrası kapsamında, kalıcı organik kirletici içeriğini imha edecek veya geri dönülemez biçimde dönüşmesini sağlayacak şekilde uygulandığında izin verilir.
D9 : Fiziko-kimyasal işlemler,
D10 : Yakma (karada) ve
R1 : PCB içeren atık hariç, enerji üretimi amacıyla başlıca yakıt olarak veya başka şekillerde kullanma
R4 : Aşağıdaki koşullar altında metallerin ve metal bileşiklerinin ıslahı/geri dönüşümü: İşlemler, gaz arıtma işleminden kaynaklanan toz ya da çamur veya haddehane tufalı veya çelikhanelerin çinko içeren filtre tozları, bakır külçe eritme ocaklarının gaz temizleme sistemlerinden kaynaklanan tozlar ve benzeri atıklar ve demir dışı metal üretiminde kurşun içeren ağartma artıkları gibi demir-çelik üretim proses kalıntıları ile sınırlıdır. PCB içeren atıklar hariçtir. Tesislerin 6/10/2010 tarihli ve 27721 sayılı Atıkların Yakılmasına İlişkin Yönetmeliğe tabi olsun ya da olmasın adı geçen yönetmelikte belirtilen dioksin ve furanlar için emisyon sınır değerlerinin asgari gerekliliklerine uyması koşuluyla ve söz konusu yönetmeliğin diğer hükümlerine halel getirmeksizin, işlemler demir ve demir alaşımları (yüksek fırın, şaft fırın ve ocak fırın) ve demir dışı metal (dikey veya yatay fırınları kullanarak Waelz döner fırın süreci, banyo erime süreçleri) geri kazanımı prosesleri ile sınırlıdır.
Ek IV’te listelenen bir maddenin ön arıtma işlemi esnasında bir atıktan izole edilip devamında bu Ek’in bu bölümüne uygun olarak bertaraf edilmesi şartıyla, bu Ek’in bu bölümü uyarınca imha veya geri dönülmez biçimde dönüştürme işleminden önce ön arıtma işlemi yapılabilir. Herhangi bir ürün ya da atığın, sadece bir bölümünün kalıcı organik kirleticiler içermesi veya bu kirleticilerle kirlenmiş olması durumunda, bu kısım bu Yönetmelik gereklerine uygun olarak ayrıştırılır ve daha sonra imha edilir. Ayrıca, ön arıtma işleminden veya bu Ek’in bu bölümü uyarınca imha veya geri dönülmez biçimde dönüştürme işleminden önce yeniden paketleme ve geçici depolama işlemleri yapılabilir.
İKİNCİ BÖLÜM MADDE 9(4)(B)’NİN GEÇERLİ OLDUĞU ATIKLAR VE İŞLEMLER
Atık Yönetimi Yönetmeliği’nde sınıflandırıldığı şekliyle altı haneli kod ile tanımlanan belirli atıklarla ilgili olarak, Madde 9(4)(b) amaçları için aşağıdaki işlemlere izin verilir.
Ek IV’te listelenen bir maddenin ön arıtma işlemi esnasında bir atıktan izole edilip devamında bu Ek’in birinci bölümüne uygun olarak bertaraf edilmesi şartıyla, bu ek’in bu bölümü uyarınca sürekli depolama işleminden önce ön arıtma işlemi yapılabilir. Ayrıca, ön arıtma işleminden veya bu ek’in bu bölümü uyarınca sürekli depolama işleminden önce yeniden paketleme ve geçici depolama işlemleri yapılabilir.
Atık Yönetimi Yönetmeliği ile sınıflandırıldıkları şekliyle atıklar |
Ek 4’de listelenen maddelerin maksimum konsantrasyon sınır değerleri (1) |
İşlem |
|
Atık Kodu |
Atık Kodu Tanımı |
||
10 |
ISIL İŞLEMLERDEN KAYNAKLANAN ATIKLAR |
C10-C13 Alkanlar, klor (kısa zincirli klorlu parafinler) (KZKP):10 000 mg/kg; Aldrin: 5 000 mg/kg; Klordan: 5 000 mg/kg; Klordekon: 5 000 mg/kg; DDT (1,1,1-triklor-2,2-bis (4-kloro-fenil) etan) 5 000 mg/kg; Dieldrin: 5 000 mg/kg; Endosülfan: 5 000 mg/kg; Endrin: 5 000 mg/kg; Heptaklor: 5 000 mg/kg; Hekzabromobifenil: 5 000 mg/kg; Hekzabromosiklododekan (3): 1 000 mg/kg Hekzaklorobenzen: 5 000 mg/kg; Hekzaklorobutadin: 1 000 mg/kg; Lindan dâhil Hekzaklorosiklohekzanlar: 5 000 mg/kg; Mireks: 5 000 mg/kg; Pentaklorobenzen: 5 000 mg/kg; Perflorooktan sülfonik asit ve türevleri (PFOS) (C8F17SO2X) (X = OH, Metal tuzu, (O-M+), halid, amid ve polimerler dâhil olmak üzere diğer türevler): 50 mg/kg Poliklorlu Bifeniller (PCB)(4): 50 mg/kg; Poliklorlu dibenzo-p-dioksin ve dibenzofuranlar (PCDD/PCDF): 5 mg/kg; Poliklorlu naftalinler*: 1 000 mg/kg Tetrabromodifenil eter C12H6Br4O Pentabromodifenil eter C12H5Br5O, Hexabromodifenil eter C12H4Br6O, Heptabromodifenil eter C12H3Br7O toplamı: 10 000 mg/kg; Toksafen: 5 000 mg/kg; |
Düzenli depolamaya sadece aşağıdaki koşulların tamamı yerine getirildiğinde izin verilir: 1. Depolama aşağıdaki yerlerden birinde gerçekleştirilir; – güvenli, derin, yeraltı, sert kaya oluşumları, • tuz madenleri, -Atık Yönetimi Yönetmeliği uyarınca atıkların katılaşmış ya da stabil hale getirilmiş olması kaydıyla, 1. Sınıf tehlikeli atık depolama sahası; 2. 26/3/2010 tarihli ve 27533 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Atıkların Düzenli Depolanmasına Dair Yönetmelik hükümlerine uyulmuştur; 3. Seçilen işlemin çevresel açıdan tercih edilebilir olduğu gösterilmiştir. |
10 01 |
Enerji santralleri ve diğer yakma tesislerinden kaynaklanan atıklar (19 hariç) |
||
10 01 14 *(2) |
Atıkların beraber yakılmasından kaynaklanan ve tehlikeli maddeler içeren dip külü, cüruf ve kazan tozu |
||
10 01 16 * |
Atıkların beraber yakılmasından kaynaklanan ve tehlikeli maddeler içeren uçucu kül |
||
10 02 |
Demir ve Çelik Endüstrisinden Kaynaklanan Atıklar |
||
10 02 07 * |
Tehlikeli maddeler içeren gazların arıtımı sonucu ortaya çıkan katı atıklar |
||
10 03 |
Alüminyum Isıl Metalurjisinden Kaynaklanan Atıklar |
||
10 03 04 * |
Birincil üretim cürufları |
||
10 03 08 * |
İkincil üretimden kaynaklanan tuz cürufları |
||
10 03 09 * |
İkincil üretimden kaynaklanan kara cüruflar |
||
10 03 19 * |
Tehlikeli maddeler içeren baca gazı tozu |
||
10 03 21 * |
Tehlikeli maddeler içeren diğer partiküller ve tozlar (öğütücü değirmen tozu dâhil) |
||
10 03 29 * |
Tehlikeli maddeler içeren tuz cürufları ve kara cürufların işlenmesinden çıkan atıklar |
||
10 04 |
Kurşun Isıl Metalurjisinden Kaynaklanan Atıklar |
||
10 04 01 * |
Birincil ve ikincil üretim cürufları |
||
10 04 02 * |
Birincil ve ikincil üretimden kaynaklanan cüruf ve köpükler |
||
10 04 04 * |
Baca gazı tozu |
||
10 04 05 * |
Diğer partiküller ve toz |
||
10 04 06 * |
Gaz arıtımından kaynaklanan katı atıklar |
||
10 05 |
Çinko Isıl Metalurjisinden Kaynaklanan Atıklar |
||
10 05 03 * |
Baca gazı tozu |
||
10 05 05 * |
Gaz arıtımından kaynaklanan katı atıklar |
||
10 06 |
Bakır Isıl Metalurjisinden Kaynaklanan Atıklar |
||
10 06 03* |
Baca gazı tozu |
||
10 06 06* |
Gaz arıtımından kaynaklanan katı atıklar |
||
10 08 |
Demir Dışı Isıl Metalurjisinden Kaynaklanan Atıklar |
||
10 08 08 * |
Birincil ve ikincil üretimden kaynaklı tuz cürufu |
||
10 08 15 * |
Tehlikeli maddeler içeren baca gazı tozu |
||
10 09 |
Demir Döküm İşleminden Kaynaklanan Atıklar |
||
10 09 09 * |
Tehlikeli maddeler içeren baca gazı tozu |
||
16 |
LİSTEDE BAŞKA BİR ŞEKİLDE BELİRTİLMEMİŞ ATIKLAR |
||
16 11 |
Atık astarlar ve refraktörler |
||
16 11 01 * |
Metalürjik proseslerden kaynaklanan, tehlikeli maddeler içeren karbon bazlı astarlar ve refraktörler |
||
16 11 03 * |
Metalürjik proseslerden kaynaklanan, tehlikeli maddeler içeren diğer astarlar ve refraktörler |
||
17 |
İNŞAAT VE YIKIM ATIKLARI (KİRLENMİŞ ALANLARDAN ÇIKARTILAN HAFRİYAT DÂHİL) |
||
17 01 |
Beton, Tuğla, Kiremit ve Seramik |
||
17 01 06 * |
Tehlikeli maddeler içeren beton, tuğla, kiremit ve seramik karışımları ya da ayrılmış grupları |
||
17 05 |
Toprak (Kirlenmiş Yerlerde Yapılan Hafriyat Dâhil), Taşlar ve Dip Tarama Çamurları |
||
17 05 03 * |
Tehlikeli maddeler içeren toprak ve taşlar |
||
17 09 |
Diğer inşaat ve yıkım atıkları |
||
17 09 02 * |
PCB içeren ekipman hariç, PCB içeren inşaat ve yıkım atıkları |
||
17 09 03 * |
Tehlikeli maddeler içeren diğer inşaat ve yıkım atıkları (karışık atıklar dâhil) |
||
19 |
ATIK YÖNETİM TESİSLERİNDEN, TESİS DIŞI ATIK SU ARITMA TESİSLERİNDEN VE İNSAN TÜKETİMİ VE ENDÜSTRİYEL KULLANIM İÇİN SU HAZIRLAMA TESİSLERİNDEN KAYNAKLANAN ATIKLAR |
||
19 01 |
Atık Yakma veya Piroliz’den Kaynaklanan Atıklar |
||
19 01 07 * |
Gaz arıtımından kaynaklanan katı atıklar |
||
19 01 11 * |
Tehlikeli maddeler içeren taban külü ve cüruf |
||
19 01 13 * |
Tehlikeli maddeler içeren uçucu kül |
||
19 01 15 * |
Tehlikeli maddeler içeren kazan tozu |
||
19 04 |
Vitrifiye Edilmiş Atık ve Vitrifikasyon İşleminden Kaynaklanan Atıklar |
||
19 04 02 * |
Uçucu kül ve diğer baca gazı arıtma atıkları |
||
19 04 03 * |
Vitrifiye olmamış katılar |
(1 Bu sınır değerler, özellikle tehlikeli atık depolama sahaları için geçerlidir ve tuz madenleri dâhil tehlikeli atık sürekli yeraltı depolama tesisleri için geçerli değildir.
(2) Yıldız * ile işaretlenmiş her türlü atık, Atık Yönetimi Yönetmeliği uyarınca tehlikeli atık olarak kabul edilir ve bu adı geçen yönetmelik hükümlerine tabidir.
(3) “Hekzabromosiklododekan” hekzabromosiklododekan, 1,2,5,6,9,10-hekzabromosiklododekan ve ana diastereoizomerler: alfa- hekzabromosiklododekan; beta-hekzabromosiklododekan; ve gamma-hekzabromosiklododekan anlamına gelir.
(4) Avrupa standartları EN 12766-1 ve EN 12766-2’de ortaya konan hesaplama yöntemi geçerlidir.
Maksimum PCDD ve PCDF konsantrasyon limiti aşağıdaki toksik eş değerlik faktörlerine (TEF’ler) göre hesaplanır:
PCDD |
TEF |
2,3,7,8-TeCDD |
1 |
1,2,3,7,8-PeCDD |
1 |
1,2,3,4,7,8-HxCDD |
0,1 |
1,2,3,6,7,8-HxCDD |
0,1 |
1,2,3,7,8,9-HxCDD |
0,1 |
1,2,3,4,6,7,8-HpCDD |
0,01 |
OCDD |
0,0003 |
PCDF |
TEF |
2,3,7,8-TeCDF |
0,1 |
1,2,3,7,8-PeCDF |
0,03 |
2,3,4,7,8-PeCDF |
0,3 |
1,2,3,4,7,8-HxCDF |
0,1 |
1,2,3,6,7,8-HxCDF |
0,1 |
1,2,3,7,8,9-HxCDF |
0,1 |
2,3,4,6,7,8-HxCDF |
0,1 |
1,2,3,4,6,7,8-HpCDF |
0,01 |
1,2,3,4,7,8,9-HpCDF |
0,01 |
OCDF |
0,0003 |
EK 6 MADDE 6 (3) KAPSAMINDA BİLDİRİM FORMU
1. TESİS BİLGİLERİ |
|||
Tesis Adı: |
|
||
İl: |
|
İlçe: |
|
Adres: |
|
||
Telefon: |
( ) |
Faks: |
( ) |
Faaliyet alanı: |
|
||
2. İRTİBAT NOKTASI |
|||
Adı-Soyadı: |
|
||
Unvan: |
|
||
Telefon: |
( ) |
Faks: |
( ) |
E-posta: |
|
||
3. MADDEYE İLİŞKİN BİLGİLER |
|||
Madde Adı: |
|
||
CAS Numarası: |
|
||
Faaliyet Türü |
Üretim Kullanım İthalat |
||
Üretim/Kullanım/İthalat Miktarı (t/y) |
|
||
Üretim/Kullanım/İthalat Amacı |
|
||
Maddeye ilişkin bilgiler (niteliği, içeriği, eşya türü ve içerisindeki konsantrasyonu, vb.) |
|
||
Muafiyet Konusu (KOK Yönetmeliği Ek-2 Kapsamında) |
|
||
Muafiyet Gerekçesi |
|
||
Açıklamalar |
|
EK 7 (Değişik:RG-25/3/2021-31434) MADDE 7 (2) KAPSAMINDA BİLDİRİM FORMU
1. TESİS BİLGİLERİ |
|||
Tesis Adı: |
|
||
İl: |
|
İlçe: |
|
Adres: |
|
||
Telefon: |
( ) |
Faks: |
( ) |
Faaliyet alanı: |
|
||
2. İRTİBAT NOKTASI |
|||
Adı-Soyadı: |
|
||
Unvan: |
|
||
Telefon: |
( ) |
Faks: |
( ) |
E-posta: |
|
||
3. KOK STOĞUNA İLİŞKİN BİLGİLER |
|||
Kimyasal Adı: |
|
||
CAS Numarası: |
|
||
Miktarı (kg) |
|
||
Geçmiş Üretim/Kullanım Amacı |
|
||
Stoğun/Atığın Niteliği ve Atık Kodu |
|
||
Stoğun/Atığın Boyutu |
|
||
Geçici Depolama Koşulları |
|
||
Açıklamalar |
|
(2024)