İhracatta Kota ve Tarife Kontenjanı Belirlenmesi ve İdaresine İlişkin Yönetmelik
18.10.1996-22791 Resmi Gazete
İHRACATTA KOTA VE TARİFE KONTENJANI BELİRLENMESİ VE İDARESİNE İLİŞKİN YÖNETMELİK
Amaç, Kapsam, Dayanak
Madde 1– Bu Yönetmelik, İhracatta Kota ve Tarife Kontenjanı Belirlenmesi ve İdaresine İlişkin 25.12.1995 tarih ve 95/7616 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı uyarınca, uluslararası anlaşmaların hükümlerine uygun şekilde tek taraflı olarak veya ikili ya da çok taraflı tercihli ticaret anlaşmalarına dayanılarak alınacak önlemler çerçevesinde;
a) İhracatta uygulanabilecek kotalar ve bu kotaların idaresini düzenleyen kurallara,
b) Türkiye’den yapılan ihracatta uygulanabilecek tarife kontenjanlarına ve bu kontenjanların kullanımına,
c) Diğer ülkelerin Türkiye’den yaptıkları ithalata kota (halihazırda ABD ve Kanada’ya yönelik tekstil ve konfeksiyon ihracatında uygulananlar hariç) veya tarife kontenjanı uygulamaları ve sözkonusu kota ve tarife kontenjanlarının dağıtımının Türkiye’ye bırakılması halinde bunların dağıtımına,
ilişkin usul ve esasları kapsar.
Tanımlar
Madde 2- Bu Yönetmelik’te geçen;
a) Bakanlık: Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanlığı,
b) Müsteşarlık: Dış Ticaret Müsteşarlığını,
c) Genel Müdürlük: Dış Ticaret Müsteşarlığı ihracat Genel Müdürlüğünü,
d) İhracatçı Birliği: Dış Ticaret Müsteşarlığına bağlı İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliklerini,
e) Kota Uygunluk Belgesi: Karar kapsamında kotaya tabi malların ihracı için İhracatçı Birliklerince verilen belgeyi,
f) Fiili İhraç: İhracat Yönetmeliğinde yapılan fiili ihraç tanımında belirtilen durumları,
g) Referans Dönemi: Kota dağıtımında geleneksel ticaret akışı yöntemi kullanılması halinde Tebliğ ile belirlenecek dönemleri,
h) Geleneksel ihracatçılar: Referans dönemi içinde kota konusu malları ihraç eden ihracatçıları,
ı) Tarife kontenjanı : Bir üçüncü ülke tarafından Türkiye’den ithal edilen mal ya da mal grubunun gümrük vergisi oranlarında belirli bir miktar veya değer için indirim yapılması ya da muafiyet sağlanmasını veya Türkiye’nin bir mal veya mal grubunun ihracatında belli bir oranda vergi veya eşetkili tedbir uygulaması halinde bu oranlarda belli bir miktar veya değer için indirim yapılması veya muafiyet sağlanmasını,
j) Kota: İhracatta miktar ve/veya değer kısıtlaması uygulaması halinde, bir takvim yılı içinde veya muayyen bir dönem itibariyle yapılmasına izin verilen ihracatın miktar ve/veya değerini,
ifade eder.
Kota Dağıtım Usul ve Esasları
Madde 3- Kota miktarı ve/veya değerleri, kotaların dağıtım tarih ve kriterleri, talep edilebilecek asgari ve azami miktar ve/veya değerler başvuru usul ve esasları Müsteşarlıkça (İhracat Genel Müdürlüğü) belirlenerek Resmi Gazete’de yayımlanır.
Kota Dağıtım Yöntemleri
Madde 4- Genel Müdürlük kota dağıtımında aşağıdaki yöntemlerden belirleyeceği bir veya birkaçını birarada uygulayabilir.
A – Geleneksel Ticaret Akışı Yöntemi
a) Bu yönteme göre kota tahsisi yapılması halinde, kotanın bir bölümü geleneksel ihracatçılara, kalan kısmı ise diğer ihracatçılara ayrılır.
b) Geleneksel ihracatçılar, referans dönemi olarak belirlenen dönemde gerçekleştirdikleri ihracat miktarı ve değerini kanıtlayan gümrük beyannamelerinin gümrük idarelerince onaylı bir örneğini kota tahsis başvurularına ekleyeceklerdir.
c) Geleneksel ihracatçılara aşağıdaki kriterler çerçevesinde kota tahsisi yapılabilir.
1) Toplam başvuru ile talep edilen miktar ve/veya değer, geleneksel ihracatçılar için ayrılan paya eşit veya daha az ise, talepler tam olarak karşılanır.
2) Toplam başvuru ile talep edilen miktar ve/veya değerin geleneksel ihracatçılara ayrılan paydan fazla olması durumunda, kota dağıtımı, her başvuru sahibinin referans döneminde gerçekleştirdiği ihracat miktar ve/veya değeri gözönüne alınarak oransal hesaplama yöntemi ile yapılır.
d) Geleneksel ihracatçılara ayrılan pay için yeterli başvuru olmaması durumunda, başvuruda bulunan diğer ihracatçılar artan miktar ve/veya değerden Genel Müdürlüğün belirleyeceği usul ve esaslar çerçevesinde yararlandırılırlar.
B- Başvuru Sırasına Göre Eşit Oranda Kota Tahsis Yöntemi
Başvuru sırasına göre eşit oranda kota tahsis yönteminde İhracatçı Birliği, toplam kota miktar ve/veya değerini veya bir kısmını, ürünün yapısını ve ekonomik miktarını dikkate alarak belirleyeceği eşit oranlarda başvuru sahiplerine, başvuru sıralarını dikkate alarak dağıtır.
C- Talep Edilen Miktar ve/veya Değerle Orantılı Kota Tahsis Yöntemi
Müsteşarlıkça belirlenecek kota dağıtım tarihindeki;
a) Toplam başvuru ile talep edilen miktar ve/veya değerlerin, dağıtılacak kota miktarı ve/veya değerine eşit ya da daha az olması halinde talepler tamamen karşılanır.
b) Toplam başvuru ile talep edilen miktar ve/veya değerlerin dağıtıma konu kota miktarı ve/veya değerini aşması durumunda başvurular, talep edilen miktar ve/veya değerler ile orantılı olarak karşılanır.
D- Müsteşarlıkça Ürünün Yapısı ve Ekonomik Miktarları Dikkate Alınarak Belirlenecek Yöntem
Müsteşarlık (İhracat Genel Müdürlüğü), gerekli gördüğü durumlarda ürünün yapısı ve ekonomik miktarını ve belirlenen kota miktarı ve/veya değerini dikkate alarak, farklı bir kota tahsis yöntemi belirleyebilir.
Kota Tahsis Başvurusu
Madde 5- Kota tahsis başvuruları;
a) İhracatçı firma ünvanı ve tam adresi (Telefon, Telefaks No ve İhracatçı Birliği Üye No.su dahil),
b) Teminat alınması halinde teminatın yetkili bankalara yatınldığını gösteren banka dekontunun aslı,
c) Ürün tanımı
– malın “İstatistik Pozisyonlanna Bölünmüş Gümrük Giriş
Tarife Cetveli”ne uygun ticari tanımı,
– 12’li bazda Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (G.T.İ.P),
– gerek duyulması halinde tip ve standardı
d) İthalatçı ülke (giriş ülkesi), alıcı firma ünvanı ve tam adresi (Telefon ve telefaks no dahil),
e) Talep edilen kota miktarı ve/veya değeri,
f) İhracat için öngörülen tarih veya tarihler ile yer veya yerler (liman, gümrük kapısı),
g) Daha önceki dönemlerde aynı mal için kotadan pay alınıp alınmadığı, alınmış ise gerçekleştirilen ihracatın miktarı ve/veya değerine ilişkin bilgiler,
h) Başvuruda bulunan ihracatçının başvuru bilgilerini doğru olarak verdiğine ve ihracat uygunluk belgesinin kısmen veya tamamen kullanılmaması halinde Müsteşarlıkça belirlenecek süreler içerisinde ilgili İhracatçı Birliğine iade edileceğine, aksi takdirde geciken herbir iş günü için müteakip kota taleplerinin belirlenecek oranlar dahilinde daha az karşılanacağının kabul edildiğine dair bir taahhütname (Ek:I) ile birlikte yazılı olarak, belirlenen asgari ve azami miktar ve/veya değerler dikkate alınarak ilgili İhracatçı Birliğine yapılır. İhracatçı Birliğince gerekli görülmesi halinde ek bilgiler istenebilir.
Kota Tahsis Başvurularının Sonuçlandırılması
Madde 6- Kota tahsis başvuru tarihinin bitiminden önce usulüne uygun olarak yapılan kota tahsis başvurusu ilgili İhracatçı Birliğince 60 (altmış) günü aşmayacak bir süre içinde sonuçlandırılır. Kotadan pay verilmesi uygun görülen ihracatçılar için Kota Uygunluk Belgesi düzenlenir.
Kotaların Yeniden Dağıtımı
Madde 7- Kullanılmayan veya dağıtılamayan kotaların yeniden dağıtımına ilişkin usul ve esaslar Müsteşarlık (İhracat Genel Müdürlüğü) tarafından belirlenir.
Belirlenen yıl veya dönem içerisinde kullanılmayan kotalar ertesi yıla veya döneme aktarılamaz.
Kota Uygunluk Belgesi
Madde 8- Yukarıda belirtilen usul ve esaslar çerçevesinde kota tahsisi yapılan ihracatçılara, Kota Uygunluk Belgesi verilir.
Kota Uygunluk Belgesinin geçerlilik süresi ait olduğu kota dönemiyle sınırlıdır, bir sonraki kota dönemine ve/veya bir başka firmaya devredilemez. Kota Uygunluk Belgelerinin geçerlilik süresinin bitiminden itibaren Müsteşarlıkça belirlenecek süreler içerisinde ilgili İhracatçı Birliğine iadesi zorunludur. Kota Uygunluk Belgesi aldığı halde, Belgenin geçerlilik süresi içerisinde ihracatını en az % 80 oranında gerçekleştirmeyen belge sahiplerine aynı yıl içerisinde yeniden kota tahsisi yapılmaz (Mücbir sebep durumları hariç). Genel Müdürlük sözkonusu ihracatçılara müteakip yılın kotalarından tahsis yapılmamasını da kararlaştırabilir.
İhracatçı Birliği tarafından, 5 (beş) nüsha olarak düzenlenen Kota Uygunluk Belgesinin 4 (dört) nüshası başvuru sahiplerine verilir. 3 üncü nüsha ihracat müsaadesini düzenleyen İhracatçı Birliğinde kalır. Başvuru sahipleri 4 üncü nüshayı ilgili gümrük idaresine, 5 inci nüshayı aracı bankaya tevdi eder. İhracatın gerçekleştirildiğine dair ilgili gümrük idaresince onaylı 1 inci nüshayı ise, fiili ihraç tarihinden itibaren Müsteşarlık tarafından belirlenecek süre içerisinde ilgili İhracatçı Birliğine iade eder.
Kota Uygunluk Belgesinin Aranması
Madde 9- Kota Uygunluk Belgesi, gümrük beyannamesi düzenlenmesi aşamasında ilgili İhracatçı Birliğince, fiili ihraç sırasında ilgili Gümrük İdaresince aranır. Kota Uygunluk Belgesine istinaden düzenlenecek gümrük beyannamelerinin süresi, Kota Uygunluk Belgesinin geçerlilik süresinden fazla olamaz ve uzatılamaz.
Kota Uygunluk Belgesinde Değişiklik Yapılması
Madde 10- Miktar kotası uygulanması halinde fiili ihracat sırasında, malın birim fiyatının, toplam değerinin Kota Uygunluk Belgesinde kayıtlı birim fiyatını ve malın toplam değerini aşması, ihracatın yapılmasını engellemez. Ancak, Kota Uygunluk Belgesinde kayıtlı kotadan fazla ihracat yapılamaz. İhracatçı Birliklerinde kayda aldırılan gümrük beyannamelerinde kayıttan sonra sadece lehte fiyat değişikliği yapılabilecektir. Lehte fiyat değişikliği talepleri ilgili İhracatçı Birliğince sonuçlandırılır.
Kota Uygunluk Belgesinin Kaybedilmesi
Madde 11- Kota Uygunluk Belgesinin kaybedilmesi halinde, Belge sahibinin başvurusu üzerine, İhracatçı Birliğince üzerine “kaybından dolayı yeniden düzenlenmiştir” şeklinde şerh düşülerek, yeni Kota Uygunluk Belgesi düzenlenebilir. Bu durum, ilgili İhracatçı Birliğince Gümrük İdarelerine bildirilir ve Kota Uygunluk Belgesinin aslıyla işlem yapılmaz.
Tarife Kontenjanı
Madde 12- Tarife kontenjanı kullanım usul ve esasları Müsteşarlık tarafından yayımlanacak Tebliğ ile düzenlenir.
Türkiye’den ihraç edilen ürünlere üçüncü ülkeler tarafından uygulanan tercihli tarifeden yararlanan maddelere ilişkin tarife kontenjanlarının kullanımı Müsteşarlıkça kota düzenlemelerine tabi tutulabilir.
Kota ve Tarife Kontenjanı Tahsislerinin Teminata Bağlanması
Madde 13- 95/7616 sayılı Karar çerçevesinde yapılacak kota ve/veya tarife kontenjanı tahsislerinde ihracatçılar adına düzenlenecek belgeler teminata bağlanabilir. Teminata bağlamaya ve teminat oranına Dış Ticaret Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakan’ın teklifi ile Bakanlar Kurulu’nca karar verilir.
Sair Durumlar
Madde 14- İhracatta kota ve tarife kontenjanına ilişkin olarak Bu Yönetmelikte berlirlenen konular dışında kalan hususlar 95/7616 sayılı Karar hükümleri çerçevesinde Müsteşarlıkça sonuçlandırılır.
Yönetmeliğin Uygulanması
Madde 15- Bu Yönetmelik’te yer alan hususlarla ilgili olarak uygulamaya yönelik Tebliğ çıkartmaya Müsteşarlık yetkilidir.
Uygulanacak Müeyyideler
Madde 16- Müsteşarlık Denetim Birimince;
a) Kota veya Tarife Kontenjanı konusu ihracat işlemlerine esas olan belgelerde tahrifat yapıldığının,
b) Sahte belge kullanıldığının,
c) Kota Uygunluk Belgesinin veya Tarife Kontenjanı Tahsisinin üçüncü kişilere devredildiğinin,
d) Kota Uygunluk Belgesi’nde belirlenen miktarın ve/veya değerin veya Tarife Kontenjanı Tahsisinin aşıldığının,
e) Verilen taahhütnamelere aykırı davranıldığının
belirlenmesi durumunda, İhracat Rejimi Kararı’nda öngörülen müeyyidelerinden biri veya birkaçı uygulanabilir.
Uygulanan müeyyidelerden firmanın uyarılması dışındakiler Resmi Gazete’de yayımlanır.
Yürürlük
Madde 17- Bu Yönetmelik yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
Yürütme
Madde 18- Bu Yönetmeliği Dış Ticaret Müsteşarlığı’nın bağlı olduğu Bakan yürütür.
EK 1
TAAHHÜTNAME
……………İhracatçı Birlikleri Genel Sekreterliği’ne
Kota tahsisi yapılması için yaptığımız başvuruda yeralan bilgilerin doğru olduğunu, başvuru yapılan kota için firmamız tarafından ya da firmamız adına başka bir başvuru yapılmadığını, Kota Uygunluk Belgelerinde belirtilen miktarların aşılmayacağını, kota uygunluk belgelerini üçüncü şahıslara devretmeyeceğimizi, aksine hareket ettiğimiz takdirde ya da verilen bilgilerin doğru olmadığının, ihracat işlemlerine esas olan belgelerde tahrifat yapıldığının veya sahte belge kullanıldığının idarece tesbiti halinde kota uygunluk belgesinde yer alan bedelin, kota uygunluk belgesinde sadece miktarın yer alması halinde ise malın Birlikçe kota tahsisinin yapıldığı tarih itibariyle tesbit edilecek ortalama ihraç birim fiyatı esas alınarak belirlenecek bedelinin % 60’ının, ödemenin yapılacağı tarihteki döviz satış kuru üzerinden hesaplanacak Türk Lirası (TL) karşılığını Birlik bütçesine gelir kaydedilmek üzere ödeyeceğimizi ve ödemeyi 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanun hükümlerinde öngörülen gecikme zammına eşit oranda faiz ile birlikte aynı Kanun hükümlerine göre geri ödeyeceğimi, kota uygunluk belgesinin kullanılmaması veya bir kısmının kullanılması halinde ve her halükarda geçerlilik süresinin bitiminden itibaren Müsteşarlıkça belirlenecek süre içerisinde Birliğe iade edeceğimizi, aksi takdirde belgenin geçerlilik süresinin bitiminden itibaren geciken her bir iş günü için müteakip kota tahsis talebimizin belirlenecek oranlar dahilinde daha az karşılanacağını kabul ve taahhüt ederiz.
Firma Ünvanı
Yetkili İmzalar
Firmanın adresi :
Firmanın bağlı bulunduğu vergi dairesinin adı :
Firmanın vergi sicil no.su :
NOT: Taahhütname Bankalara da verilecek ve bir örneği ihraç müsaadesinin “G” nüshasına eklenecektir.
(Aralık2023)