Gemi Kaynaklı Atıklar (Genelge 2013/27)

T.C

GÜMRÜK VE TİCARET BAKANLIĞI

Gümrükler Genel Müdürlüğü

Sayı : 20117910-010.06.01
Konu : Gemi kaynaklı atıklar

GENELGE (2013 / 27)

Bilindiği üzere, Ülkemizin taraf olduğu uluslararası sözleşmeler gereğince gemilerin normal operasyonlarından kaynaklanan atıkların limanlarımızda kabullerinin yapılması gerekmekte olup buna ilişkin idari ve teknik esaslar Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca uygulanmaktadır. Gemilerden toplanan atıklar, Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca lisans verilen tesislerde geri kazanılmakta veya nihai olarak bertaraf edilmektedir. Ayrıca gemilerden kaynaklanan atıkların “Tehlikeli Atıkların Sınırötesi Taşınımının ve Bertarafının Kontrolüne İlişkin Basel Sözleşmesi”nin kapsamı dıĢında tutulması ve gemilerden yapılan atık kabulünün atık ithalatı dıĢında değerlendirilmesi nedeniyle, Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıklara ĠliĢkin meri Ürün Güvenliği ve Denetimi Tebliğinde, “Denizlerin Gemiler Tarafından Kirletilmesinin Önlenmesine Ait Uluslararası SözleĢme (MARPOL-73 SözleĢmesi) ile bu SözleĢmeyi tadil eden diğer Protokol (MARPOL-78 Protokolü) ve değişiklikler kapsamında yer alan yabancı bayraklı gemilerin seferleri sırasında normal operasyonlarından kaynaklanan atıklar, atık alma gemisine veya doğrudan atık kabul tesisine boşaltılma işlemi ve/veya teslimi ile serbest dolaĢıma girer. Söz konusu atıklar bu Tebliğe tabi değildir. Bu tür atıkların gemilerden alınması iĢlemi, 26/12/2004 tarihli ve 25682 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine göre sonuçlandırılır.” hükmüne yer verilmiştir.
Ayrıca, Çevre ve ġehircilik Bakanlığı tarafından 26/12/2004 tarih ve 25682 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan “Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”nin 2011/2 sayılı “Gemi Atıklarının Bildirimi ve (Gemi Atık Takip Sistemi) Kontrolü Genelgesi” ile gemilerin normal faaliyetlerinden kaynaklanan ve ilgili Yönetmelikte tanımlanan atıkların, atık alım yükümlülerine verilirken uygulanması gereken bildirim ve haberleĢme yöntemleri ile atık alım yükümlülerince gemilerden toplanan atıklara iliĢkin yapılması gereken bildirimlerin usul ve esasları belirlenmiĢtir.
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ve Ulaştırma, Denizcilik ve Haberleşme Bakanlığı ile birlikte yapılan değerlendirmeler sonucunda; gemi atıklarının, lisanslı atık alım gemileriyle veya doğrudan atık kabul tesislerine “Gemiler İçin Atık Transfer Formu” eşliğinde ulaştırıldığı, atık kabul tesislerine iliĢkin belgelendirme ve tesislerin faaliyetlerinin denetiminin Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca yerine getirildiği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından, gemilerden atık alım iĢlemlerinin Yönetmelik ile bir sistematiğe bağlandığı, gemilerin normal seferleri sırasında oluĢan MARPOL 73/78 Ek-1 (sintine suyu, atık yağ, slaç, slop, kirli balast), MARPOL
73/78 Ek-2 (zehirli sıvı madde atıkları), MARPOL 73/78 Ek-4 (pissu) ve MARPOL 73/78 Ek-5 (çöp) olarak adlandırılan bu gibi maddelerin MARPOL 73/78 Sözleşmesi ve çevre mevzuatı açısından “atık” olarak kabul edildiği, bu tür atıkların gemiden alımından gümrüklü sahadan
çıkışı ve bertaraf tesisine teslimine kadar olan sürecin “Gemilerden Atık Alınması ve Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” çerçevesinde gerçekleştirildiği, atık alım tesisi ile bertaraf tesislerinin ise giren atık miktarının, türünün ve belli fire oranları nispetinde çıkması gereken atık miktarının Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca denetlendiği ve ihlallere açık bir durum bulunmadığı anlaşıldığından, MARPOL 73/78 Sözleşmesi’nden doğan Ülkemiz yükümlülüklerinin eksiksiz yerine getirilmesini teminen, gümrük idarelerinin gözetim ve denetim hakkı saklı kalmak kaydıyla, gümrük personeli tarafından gemi kaynaklı sintine, slop, sludge gibi atıklardan liman sahasından veya toplayıcı gemiden numune alınmaması ve tahlile gönderilmemesi uygun bulunmuĢtur.
Diğer taraftan, bilindiği üzere, gemi söküm amacıyla Aliağa Gemi Söküm Bölgesi’ne getirilen/getirilecek olan gemilerden çıkan ve/veya hali hazırda bölgedeki tanklarda karıştırılmak suretiyle yedd-i emin olarak geçici depolanan ve “tehlikeli atık” sınıfına giren yağ, fuel-oil ve mazot gibi atıkların Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği hükümlerine göre tasnif edilememesi nedeniyle atık yağ geri kazanımı yapan tesislere gönderilmesi uygun değildir.
Bu itibarla, Çevre ve ġehircilik Bakanlığı’nın 7/6/2013 tarihli ve 25747 sayılı yazı uyarınca, gemi söküm bölgesinde oluşan ve Atık Yönetimi Genel Esaslarına İliikin Yönetmelik Ek-IV’de 13 baĢlığı altında yer alan yağ ve sıvı yakıt atıklarının, “Atıkların Yakılmasına İliikin Yönetmelik” hükümleri doğrultusunda Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’ndan söz konusu atıkların bertarafı ve/veya enerji geri kazanımı amacıyla Geçici Faaliyet Belgesi ve/veya Çevre Lisansı almıĢ olan yakma veya beraber yakma tesislerinde bertarafının sağlanması uygun bulunmuştur.
28/5/2009 tarih ve 77 sayılı Genelge yürürlükten kaldırılmıştır.
Bilgi ve gereğini rica ederim.
Ziya ALTUNYALDIZ
Bakan a.
Müsteşar
 
DAĞITIM :Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüklerine